Abstract:

Söz varlığı, sadece bir dilde birtakım seslerin bir araya gelmesiyle kurulmuş simgeler ya da dilbilimdeki terimler değildir. Aynı zamanda, o dili konuşan toplumun simgeler dünyasını, maddi ve manevi kültürünü, dünya görüşünü yansıtan bir araçtır. Söz varlığı, toplumun düşünce yapısını, olaylara ve dünyaya bakış açısını, kültürünü, gelenek ve göreneklerini yansıtmaya yarayan en önemli milli mirastır.             Gagauz söz varlığı bir taraftan yeni sözcüklerin türetilmesiyle zenginleşirken, diğer taraftan bazı sözcükler çeşitli nedenlerle zaman içinde unutulmaya yüz tutmuştur. Bir dilde sözcüklerin yitirilmesinin en önemli nedeni; sözcüğün gösterdiği nesnenin, toplumun ve bireyin yaşamında artık yeri kalmaması, tanınmaz olmasıdır. Bugün çağdaş Türk yazı dillerinde eskiden beri kullanılagelen sözcüklerin bazıları Gagauz yazı dilinde ya az kullanılmakta ya yerini eşanlamlı sözcüklere bırakıp birkaç bölge ağzında korunmaya devam etmekte ya da tamamen unutulmuş durumdadır. İşte bu sözcüklerden biri üzerinde durduğumuz toy sözüdür.    Gagauz yazı dilinde artık kullanılmayan toy sözünün tarihî ve çağdaş Türk yazı dillerinde ve ağızlarında kullanım biçimleri, tarihi, yaygınlığı, kökeni ve anlamları ayrıntılı verilmiş, ardından Gagauz yazı dilindeki kullanımı ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir.

Keywords: