Abstract:

Aile Türk Dil Kurumunda yapılan tanımlamaya göre;  evlilik ve kan bağına dayanan, karı, koca, çocuklar, kardeşler arasındaki ilişkilerin oluşturduğu toplum içindeki en küçük birliktir. Aile içerisindeki ilişkilerin kurulmasında birçok faktör etkili olmaktadır. Bu faktörler zaman zaman çocukların aile bağlarından kopmasına ve devlet tarafından korunma altına alınmasına sebep olabilmektedir. Olumlu veya olumsuz etkiler altında kalan “aile” zaman zaman bu dış etkilere dayanamayarak yıkılabilmektedir. Devlet bakımına bırakılan çocuklar aileleri yerine devlet tarafından korunmakta ve yetiştirilmektedir. Bu araştırmada çocukluk ve gençlik yıllarını Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ya da Sevgi Evleri bünyesinde geçirmiş olan çocukların “Aile” ve “Devlet” kavramlarına ilişkin metaforlarını belirlemek ve bu metaforların çeşitli değişkenler ile ilişkisini yordamak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Türkiye’nin çeşitli illerinde SHÇEK ve Sevgi Evlerinde kalmış 61 çocuktan oluşmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim  (fenomoloji) deseni kullanılmıştır. Metaforların analizinde içerik analizi uygulanmıştır. Formlardan elde edilen sosyo demografik bilgilerin analizinde ise yüzde frekans değerleri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin aile hakkında 33 farklı metafor kurdukları ve bu metaforların altı farklı boyutta; bütünlük, kırılganlık, güven-koruma, köklülük, eşsizlik ve duygular olarak kategorilendiği belirlenmiştir. Devlet hakkında ise 32 farklı metafor kurdukları ve bu metaforların dört farklı boyutta; bütünlük, aile, sevgi ve olumsuzluk olarak kategorilendiği saptanmıştır. Araştırma sonucunda çocukluk dönemini koruma altında geçirmiş bireylerin aile ve devlet hakkındaki metaforları incelendiğinde çoğunlukla aile metaforunda farklı kavramları ve benzeşimleri kurmakta zorlandıkları belirlenmiştir.

Keywords: