Özet:

Bu çalışmada, Ali b. Abdullah Tebrîzî (ö. 746/1346) tarafından kaleme alınan el-Kâfi fî ʿulûmi’l-ḥadîs̱ isimli eser örnekliğinde hicrî VIII. yüzyılda hadîs usûlünün serencamı incelenmiştir. Bahse konu eser, hicrî IV. yüzyılda Râmhürmüzî’nin (ö. 360/971) el-Muḥaddis̱u’l-fâsıl beyne’r-râvi ve’l-vâʿî isimli eseri ile başlayan ve hicrî VII. yüzyılda İbnu’s-Salâh Şehrezûrî’nin (ö. 643/1245) ʿUlûmu’l-hadîs̱’i ile sistematik hale gelen hadîs usûlü çalışmalarının devamı niteliğindedir. Ancak bu eser, kendisinden önce kaleme alınan hadîs ilimlerinin üzerine bina edilmesine rağmen yeterince tanınmamıştır. Araştırma kapsamında müellifin hayatı hakkında bilgi verildikten sonra el-Kâfi fî ʿulûmi’l-ḥadîs̱ adlı eserin hadîs usûl geleneğindeki yeri, yazılış gayesi, muhtevası, kaynakları, sistematiği gibi konulara yer verilmiştir. Ayrıca bahse konu eserin kendisinden sonra yazılan hadîs usûl çalışmalarına katkısı tetkik edilmiştir. Çalışma neticesinde hadîs usûl tarihinin olgunlaşma döneminde yazılan bu eserin, birçok hadîs ilimleri ile alakalı konuyu özlü bir şekilde takdim ettiği, bazı meselere geleneksel bakış açısından farklı yorumlarla zenginlik kattığı ve kendisinden sonra hadîs usûl çalışmalarını etkilediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: