Özet:

Ouml;ZET XiX. yuuml;zyılın ortalarından itibaren Osmanlı Devleti'nde İngiliz ve Fransızlar demiryolu inşa etmeye başlamışlardı. Sultan IL. AbdUlhamid douml;neminde Almanlar da Osmanlı Anadolu'sunda demiryolu inşa etmeye ve işletmeye başladılar. All11anlar ilk planda İstanbul'dan Konya'ya kadar olan gilzergahı' raylar ile douml;şediler. XIX. yUzyllın sonlarından itibaren ise bu hattı, Konya'dan itibaren Bağdat yolu Uzerinden Basra'ya kadar uzatma imtiyazı aldılar. 1903'te imzalanan Bağdat Demiryolu imtiyaz anlaşmasına gouml;re, inşaatı gerccedil;ekleştirecek şirkete bu hattı şube hatlarla diğer alanlara da bağlama kolaylığı sa~anacaktı. i 903 'teki anlaşmanın i 2. maddesiyle Bağdat Demiryolu Şirketi'ne Toprakkale'den İskenderun'a bir hattın inşası ile Akdeniz'e bağlantı kurulması vaat edilmişti. Bu anlaşmaya istinaden 191 i 'de Bağdat Demiryolu Şirketi ile Osmanlı HUkUmeti arasında Toprakkale-Iskenderun şube hattının inşa imtiyaz anlaşması imzalandı. Osmanlı HUkuuml;meti bu hat iccedil;in kilometre ve işletme garantisi ouml;demedi. Şirket, kendi imkanlarıyla inşaatı gerccedil;ekleştirdi. Hat i 913 sonunda bitirilerek işletmeye accedil;ıldı. Bu yoııa Almanlar, Akdeniz'e doğru bir bağlantı elde etmiş oldular. ABSTRACT In the middle of XIX century, British and French began to build up railway on the Otloman lands. During Abdulhamid II. period, Gennans began to build up railway and to run in Anatolia too. Germans firstly built up railway line between İstanbul and Konya. At the end of XIX century, they got the govemment concession of extension of railway until Basra. According to concession agreement of Bagdat Railway of 1903, Gennan Railway Company would have given some concession for joining sub Iines to this main line. Article XII agreement of 1903 promised to Bagdat Railway Company building of aline railway connecting with the Mediterranean from Toprakkale to İskenderun. According to the agreement of 1903, concession agreement was signed for building of a line of Toprakkale-İskenderun between the Ottoman govemment and the Bagdat Railway Company. Government did not pay for guarantee of kilometre and operation. The Company built up this railway line with its possibilities. The line was built up at the end of ı 913 and was opened at this date. In this way, Germans got a connection towards the Mediterranean.

Anahtar Kelimeler: