Özet:

Amaç: Bu araştırma, pasif sigara maruziyetinin genç bireylerin diyet kalitesine, oksidatif stres indeksine ve beslenme durumuna etkisinin olup olmadığının belirlenmesi amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Gereç ve Yöntem: Bingöl'de 19-35 yaş arasındaki 40 birey ile gerçekleştirilen çalışma, kesitsel bir vaka-kontrol çalışmasıdır. Katılımcılar; sigara içmeyip, içilen ortamda dumanına maruz kalanlar (pasif sigara içicileri) ile hiç sigara içmemiş ve dumanına maruz kalmamış bireyler olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Soru kâğıdı ile katılımcıların 7 gün boyunca 24 saatlik besin tüketim kaydı alınmış; Besin Çeşitlilik Skoru (DDS), Diyet Kalite indeksi (DQI) ve sağlıklı yeme indeksi (HEI-2005) hesaplanmıştır. Katılımcıların Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin (IPAQ) kısa formu ile fiziksel aktivite düzeyi saptanmıştır. Serum örneklerinden katılımcıların serum total antioksidan kapasitesi (TAC) ve toplam oksidan durumu (TOS) analiz edilip Oksidatif Stres İndeksi (OSİ) saptanmıştır. İstatistiki verilerin hesaplanmasında, SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması erkeklerde 21.7±1.5 ve kadınlarda 20.3±0.8 yıldır. Çalışma gruplarına göre katılımcıların diyetle alınan enerjinin proteinden gelen oranı, PUFA (çoklu doymamış yağ asidi), A vitamini, E vitamini ve B12 vitamini dışında kalan diğer enerji ve besin ögeleri gruplar arasında istatistiksel olarak farklı bulunmuştur (P<0.05). Sigaraya maruz kalan katılımcıların enerji, protein, karbonhidrat, yağ, posa gibi birçok besin ögesi alımları kontrol grubundan düşük olduğu görülmüştür. Serum TAC enzim aktiviteleri açısından gruplar arasında anlamlı fark bulunmazken (P>0.05), TOS ve OSİ değerleri pasif grupta fazla bulunmuştur (P<0.05). Sonuç: Hastalıkların önlenmesi ve sağlığın geliştirilmesi açısından, bireylerin sigara dumanına maruziyetinin önlenmesi ve fiziksel aktivite ve sağlıklı beslenmenin desteklenmesiyle önlenebilir hastalıklar başta olmak üzere özellikle yaşlılık döneminde ortaya çıkabilecek hastalıklardan korunmada etkili olacaktır.

Anahtar Kelimeler: