Abstract:

Hadis ilminin iki temel amacından birisi olarak zikredebileceğimiz bir hadisin Hz. Peygamber’e ait olup olmadığının tespiti farklı anlamaların ve ictihadiliğin tezahür ettiği bir alandır. Çalışmamızda bu durum, müelliflerin metin karşısındaki duruşları dikkate alınarak tartışılmaya çalışılmıştır. Çalışmada anlayanın farklı metinlere referansla rivayetin sıhhatine dair karara ulaşması “metinlerarası okuma” olarak vasıflandırılırken, metnin kendi içyapısına bağlı olarak rivayetin sıhhatine ilişkin bir karar vermesi de “metin-içi okuma” olarak tavsif edilmiştir. Kişinin kendi zihin dünyasının rivayetin sıhhatinin tespitindeki etkisi ise “metin-üstü/dışı okuma” olarak sınıflandırılmıştır. Bu makale, bu üç temel yaklaşım bağlamında anlayanın rivayet karşısındaki tutumunun ve ona yaklaşım tarzının tespit sürecindeki etkisini örneklerle tartışmayı; öznellik ve nesnellik bağlamında hadis rivayetlerinin sıhhatinin tespitinde anlayanın rolünü ele almayı amaçlamaktadır.

Keywords: