Abstract:

Türk tarihine dair yazılı, sözlü ve arkeolojik kaynaklardan bilgi elde edilmektedir. Sözlü kaynakların başında ise destanlar ve efsaneler gelmektedir. Dede Korkut Boyları da sözlü kaynaklar arasında yer alan önemli bir eserdir. Dede Korkut Boylarında anlatılan olaylarda Türklerin devlet yönetimi, toplum ve aile yapısı, ekonomik, askeri ve dini hayatı gibi kültürel unsurlara dair bilgiler yer almaktadır. Söz konusu boylarda anlatılan olaylarda geçen bir başka kültürel unsur ise alplıktır. Alp; bağlı olduğu toplum için faydalı bir iş yapan, kahramanlık gösteren ve bunun karşılığında da toplum tarafından kendisine alp adı verilerek toplumda yerini almış kişidir. Türkler tarihleri boyunca iç ve dış düşmanlar ile mücadele etmişlerdir. Bu mücadelelerinde de alplar ön planda olmuştur. Alp kişi gösterdiği kahramanlığa göre ad almasından başka avladığı güçlü bir hayvanın derisinden yapılan özel kıyafeti giymesi de alp olduğunu göstermektedir. Dede Korkut Boylarında da toplum içerisinde bir çocuğun nasıl ad aldığı Dirse Han Oğlu Boğaç Han boyunda, alpın toplum içerisinde yeri Uşun Koca Oğlu Segrek’in boyunda, alpın avladığı hayvanın derisini giymesi ise Salur Kazan’ın Ejderhayı Öldürmesi boyunda anlatılmaktadır. Esasında Dede Korkut Boylarında alplık ile ilgili geçen ifadeler alplığın alametleridir.

Keywords: