Abstract:

Seleucia ad Calycadnum kenti; Helenistik Dönem’de çevresinde yer alan farklı yerleşim yerlerinde yaşayan insanların bölgeye yerleştirilmesi ile kentleşmiştir. Roma Dönemi’nde gelişerek; zengin ve büyük bir kent haline gelmiş, ovalık bölgeye yayılmıştır. Büyüyen kentin su ihtiyacını karşılamaya yönelik öncelikle Roma Dönemi’ nde kaynağından kente kadar suyu ulaştıran, 8 km uzunluğunda, yöresel taş-tuğla malzemeden sistemler inşa edilmiştir. Daha sonra Erken Bizans Dönemi’nde yapıldığı tahmin edilen daha farklı bir kaynaktan, kente yakın Ayatekla (Meryemlik) kutsal mekânının su ihtiyacının karşılanması da dikkate alınarak, 10 km kadar uzunlukta yeni bir su sistemi kurulmuştur. Bu su sistemlerinin kente ulaştığı noktadan itibaren dağıtımının nasıl yapıldığı bilinmemektedir. Her iki su sisteminde suyu taşımak için oluşturulan kanallar birkaç farklı tiptedir. Bazı noktalarda tamamen ana kayaya oyulmuş kapalı tüneller inşa edilmiştir. Derin vadilerde suyu vadinin karşı kıyısına taşımak için su kemerleri kurulmuştur. Bazı yerlerde kanalın bir tarafı anakaraya oyulurken, diğer tarafı pişmiş tuğla veya moloz taş malzemeden harçlı duvar biçiminde düzenlenmiştir. Kanalların büyük bir bölümünde kanalın tabanı ve yan duvarlarının içi horasan sıva ile sıvanmıştır. Böylece kanalın su sızdırması önlenmiştir. Ayrıca, Seleucia kentinin bulunduğu alandaki ovalık bölümleri sulama amacıyla bir sulama bendi inşa edilmiştir. Su bendi, ırmağın kente ulaşmadan hemen önceki kısmında, ırmak yatağının dar ve dik bir kanyon oluşturduğu noktada yer alır. Kaynaklarda Antik Seleucia’nın su sistemleri hakkında detaylı teknik ve coğrafi bilgilere yer verilmemiştir. Seleucia antik su yolları hakkında daha ayrıntılı bilgi verebilmek amacıyla su kanallarının tüm kalıntıları kente ulaştıkları noktalara kadar araştırılmıştır.