Özet:

Ahkâmın değişmesi genel olarak kabul edilmekte ve İslâm hukukunun dinamik yapısının önemli bir göstergesi olarak sunularak kimi zaman herhangi bir kayda bağlı kalınmadan tüm hükümlere uygulanabilmektedir. Söz konusu bu tavrın yanlışlığını gösterme sadedinde hükmün değişiminin anlamı üzerine çalışmalar yapılmıştır. Hâlbuki daha önce yapılması gereken hükmün mahiyet itibariyle değişime uygun olup olmadığının tespit edilmesidir. Biz de bu çalışmamızda usûlde tanımlandığı şekliyle hükmün mahiyet itibariyle değişime uygunluğunu ele aldık. Konuyla alakalı tespit ettiğimiz Şâtıbînin yaklaşımını zikrederek bu yaklaşımı fıkıh kaynaklarında hükmün değişimi anlamına gelebilen; tamamlanmadan bozulan nafilenin kazasının hükmü, ez-Zaruratu tubîhu’l-mahzûrât kaidesi ve devletin buyruğuyla bağlayıcılığı artan emir ve nehiy içerikli hükümler çerçevesinde test etmeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler: