Özet:

Bu araştırmada; ortaokul öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik motivasyon düzeylerinin okuma stratejileri bilişüstü farkındalıkları üzerindeki etkisinin belirlenmesi, cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2021-2022 eğitim-öğretim yılı bahar yarı döneminde Sivas il merkezindeki beş farklı ortaokulda öğrenimine devam eden 603 (94 kız-309 erkek) öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada genel tarama modelleri içinde bulunan olasılığa dayalı seçkisiz örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Veriler, “Türkçe Dersine Yönelik Motivasyon Ölçeği” ile “Okuma Stratejileri Bilişsel Farkındalık Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde; normallik testleri, bağımsız gruplar t testi, ANOVA, Tukey, YEM ve DFA istatistiksel yöntemleri uygulanmıştır. Araştırma bulgularında; öğrencilerin cinsiyet ve sınıf düzeylerinin Türkçe dersine yönelik motivasyonları ve okuma stratejileri bilişsel farkındalık düzeyleri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Yapılan yol analizi sonucunda ise öğrencilerin Türkçe dersine yönelik motivasyonlarının okuma stratejileri bilişsel farkındalıkları üzerinde tüm faktörler açısından etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.