Abstract:

İçerisinde bulunduğumuz yüzyılda internetin hayatımızdaki öneminin artmasıyla birlikte sosyal paylaşım uygulamalarının sayısının ve insanların uygulamalarda geçirdikleri sürenin arttığı bilinmektedir. Bununla birlikte İnternetin aşırı kullanımına bağlı olarak bireylerde gelişimsel, psikolojik ve sosyal sorunlar gibi olumsuz durumların ortaya çıktığı görülmektedir. İnternet tabanlı sosyal medya platformlarında amacına yönelik olarak geçirilmeyen aşırı süre olarak karşımıza çıkan sosyal medya bağımlılığı, ergenlerin en sık karşı karşıya kaldığı sorunlardan biridir. Sosyal medya bağımlılığı ergenlerin sosyal çevreleriyle kurdukları iletişimi etkilemektedir. Ergenlerin çevresiyle kurdukları iletişimin yanında sergiledikleri davranış örüntülerini de etkileyen sosyal medya bağımlılığı, ergenlerin olumsuz deneyimlerle karşı karşıya kalmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, ergenlik dönemindeki ortaöğretim öğrencilerinin sosyal fobi, sosyal medya bağımlılığı düzeyleri ve sergiledikleri riskli davranışlar arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Şanlıurfa Eyyübiye ilçesindeki 738 ortaöğretim öğrencisinden veri toplanan çalışmada "Çocuk ve Ergenlerde Sosyal Kaygı Ölçeği", "Ergenler İçin Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği” ve "Ergenler İçin Riskli Davranışlar Ölçeği “nden faydalanılmıştır. Nicel veri analizlerinden yararlanılan çalışmada Pearson korelasyon ve Hayes'in Process Macro analizleri kullanılarak normallik testi yapılmıştır. Yapılan analizler doğrultusunda ergenlerin sosyal fobi, sosyal medya bağımlılığı düzeyleri ve sergiledikleri riskli davranışlar arasındaki ilişkilerin anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak ergenlerin sosyal medya bağımlılıklarının, sosyal fobilerini ve sergiledikleri riskli davranışları %5 düzeyinde etkilediği tespit edilmiştir. Bu duruma ek olarak ergenlerin sosyal fobilerinin ve sergiledikleri riskli davranışların, sosyal medya bağımlılıklarını anlamlı olarak etkilediği ve etkileme düzeyinin %5 olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın elde edilen sonuçları tartışma bölümünde ele alınarak çalışmaya yönelik öneriler sunulmuştur.

Keywords: