Abstract:

Günümüzde enerji tüketimi refahın önemli bir göstergesi durumundadır. Özellikle gelişmiş ülkelere bakıldığı zaman enerji tüketimlerinin de yüksek olduğu görülmektedir. Enerjinin sürekli olarak artan önemi ekonomilerin enerjiye olan bağımlılıklarını da arttırmaktadır. Ancak iktisat literatüründe enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkide bir uzlaşı olmadığı da görülmektedir. Bu çalışmada Ermenistan, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan ve Rusya’dan oluşan Avrasya Ekonomik Birliği ülkelerinde 1995-2017 yılları verileri ile enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki panel ARDL analizi yardımıyla incelenmiştir. PMG modeli sonuçlarına göre hata düzeltme katsayısı negatif ve istatistiksel olarak anlamlı tahmin edilmiştir. Ülke bazında Kazakistan dışında hata düzeltme katsayısı negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Ermenistan, Belarus, Kırgızistan, Rusya Federasyonu, için uzun dönemli bir ilişkin varlığı söylenebilir. Bu ülkeler arasında özellikle Ermenistan için hata düzeltme katsayısı görece olarak yüksek tahmin edilmiştir. Dolayısıyla Ermenistan'ın uzun dönemde dengeye gelme hızı görece olarak yüksek olduğu söylenebilir. Modelde kısa dönemde eneji değişkeninin pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu söylenebilir. PMG modeli sonuçlarına göre uzun dönemde enerji tüketimi 1 birim arttığında ekonomik büyüme 6,02 birim artmaktadır.

Keywords: