Özet:

Hadisin sıhhatinin belirlenmesinde, hadisin iki unsuru olan sened ve metnin sıhhat ilişkisine yönelik farklı yaklaşımlardan söz edilebilir. Bu yaklaşımlardan rivâyet ilimleri açısından en dikkat çekici olan, senedin sıhhatinin bir bütün olarak hadisin sıhhatini gerektirmeyeceğidir. Buna göre hadisin metninde olabilecek illet ve şâz gibi durumlar sened sahih olsa dahi hadisin sıhhatini zedelemektedir. Ancak hadis usûlünde yapılan sahih hadis tanımında zikredilen illetlerin daha çok hadislerin senedlerinde bulunması ve her şâz’ın sıhhati etkilememesi sıhhat tespitinde metnin esas alınmasını zorlaştırmaktadır. Dolayısıyla, bir hadis usûlü kâidesi olarak lanse edilen “sened sıhhati metnin sıhhatini gerektirmez” söyleminin hadis usûlü açısından ortaya çıkışı ve tarihi süreçteki gelişimi ve yansımaları önem arz etmektedir. Bu çalışmada hadis usûlü odaklı bir tespit ve analiz yapılarak, sahih hadisin kritiğinde sened ve metnin sıhhat bütünlüğü veya ayrılığı konusu illet ve şâz çerçevesinde tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: