Özet:

1911 yılında Ağrı’da dünyaya gelen Celal Yardımcı, İstanbul Hukuk Fakültesi mezunudur. Mesleği avukatlıktır. Avukatlığı döneminde -kamuoyunun yakından takip ettiği- General Ali İhsan Sabis ve Ankara valisi Nevzat Tandoğan’ı intihara sürükleyen Haşmet Orbay-Reşit Mercan davalarının avukatlığını üstlenmiştir. Bu davalar onun Türk kamuoyu tarafından tanınmasını sağlamıştır. Celal Yardımcı, Demokrat Parti Genel Başkanı Celal Bayar’ın teklifiyle 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan milletvekilliği genel seçimlerinde Demokrat Parti listesinden Ağrı milletvekili seçilmiştir. Demokrat Parti iktidarı boyunca milletvekilliği görevini sürdürmüştür. Bu süreçte TBMM Başkanvekilliği, Devlet Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı gibi önemli görevler de üstlenmiştir. 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra diğer Demokrat Partililerle birlikte yargılanmış ve müebbet ağır hapis cezasına çarptırılmıştır. Celal Yardımcı, Kayseri Cezaevi’nde cezasını çekmekteyken anılarını kaleme almıştır. Anılarında doğumu, ailesi, göç hikâyesi, eğitimi, üstlendiği davalar, siyasete atılması, Demokrat Parti dönemindeki faaliyetleri, Adnan Menderes ve Celal Bayar’la münasebetleri, Cumhuriyet Halk Partisi’ne karşı tutumu, iktidar-muhalefet ilişkileri, 27 Mayıs darbesi, Yassıada yargılamaları, Yassıada’da yaşananlar, Kayseri cezaevine nakli ve Kayseri cezaevinde yaşadıkları gibi birçok önemli bilgiye yer vermiştir. Celal Yardımcı’nın anıları, 1965-1966 yıllarında Yeni İstanbul Gazetesi’nde yayınlamıştır. Bu anılar yayınlandığı dönemde ilgiyle karşılanmış fakat günümüze kadar derlenmemiş ve akademik herhangi bir çalışmanın konusu olmamıştır. Bu makalede Celal Yardımcı’nın hayatı hakkında bilgi verilecek, anıları konularına göre tasnif edilecek ve değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler: