Abstract:

Yaklaşık altı yüzyıl boyunca devam eden divan edebiyatı geleneği, pek çok şair yetiştirmiştir. Bu şairlerden biri de Recâî-zâde Ahmed Cevdet’tir. Yapılan araştırmalar, Ahmed Cevdet’in XIX. yüzyıl divan şairlerinden biri olduğunu göstermektedir. Şairin asıl adı Ahmed Cevdet’tir. Ahmed Cevdet’in doğum tarihi hakkında herhangi bir bilgi bulunamamaktadır. 1831 yılında vefat etmiştir. Şair yaşadığı dönemde Recâî-zâde Cevdet olarak bilinmektedir. İstanbul’da doğan Ahmed Cevdet’in tahsil hayatı ile ilgili fazla bilgi bulunmamaktadır. Ahmed Cevdet İstanbullu şairlerdendir. Şair, Bâb-ı Âlî Dahiliye Kalemi’nde memur olarak çalışmıştır. Genç yaşta vefat eden Ahmed Cevdet’in bilinen üç eseri bulunmaktadır. Bunlardan ilki Nevâdirü’l- Âsâr fî Mütâla’ati’l-Eş’âr, ikincisi Zînetü’l-Mecâlis, üçüncüsü ise Türkçe Divançe’sidir. Şairin mürettep bir Divançe’si vardır. Türkçe Divançe’sinin İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde iki, Millet Kütüphanesi’nde iki, Avusturya Kütüphanesi’nde bir olmak üzere toplam beş nüshası bulunmaktadır. Ahmed Cevdet şiirlerinde Cevdet’i mahlas olarak kullanmıştır. Şairin Divançe’sinde; 71 gazel, 43 beyit, 12 kıt’a, 4 kaside, 5 murabba, 4 muhammes, 4 mısra, 2 tahmis, 2 mesnevi, 1 terkib-bend olmak üzere toplam 148 manzume bulunmaktadır. Ahmed Cevdet Divançe’sinde pek çok konuyu işlemiştir. Şair en fazla aşk konusu işlemiştir. Bu çalışmada ilk önce Ahmed Cevdet’in hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, ardından Divançe’sindeki manzumelerin şekil ve muhteva özellikleri, örneklerle birlikte ele alınmıştır. Ahmed Cevdet’in Divançe’si bilim dünyasına tanıtılmıştır.

Keywords: