Görüntüleme
65
İndirme
14
Osmanlı Devleti’nin İtilâf Devletleriyle yaptığı Mondros Antlaşması ile I. Dünya Savaşı sona ermişti. İtilâf Devletlerinden Fransa bu antlaşma gereği 1919 yılının sonlarında Çukurova’yı işgale başlamıştı. Fransızlar Cezayir, Hindistan asıllılarla, 1915 yılındaki tehcir uygulaması sonucu çeşitli bölgelere dağıtılan Ermeni kökenli altı tabur askeri işgal bölgesine getirdiler. Türk Millî Mücadelesi’ni organize eden M. Kemal Paşa, bölgenin sivil görünümlü direnişi örgütlemek amacıyla Topçu Binbaşı Kemal, Piyade Yüzbaşı Osman Nuri ve Ali Ratıp beyleri görevlendirdi. İşgal altında yaşamak istemeyen gönüllü milliyetçilerin katılımlarıyla Adana ile çevresinde, her birinin komutasından sorumlu sivil komutanın bulunduğu direnişçi gruplar oluşturuldu. Fransız askerî işgal idaresi yerleşiklerin sempatilerini kazanmak, bölgedeki direnişi olumsuz etkilemek, sömürge uygulamasını pekiştirmek amacıyla propaganda teşkilatı kurdu. Yüzbaşı M. Gisse ve Andrea Konti’nin idaresini yaptığı servis, şehirdeki Ermeni kökenlilerin ve kendi yandaşlarının kurdukları gazetelerle propaganda çalışmalarına başladılar. Kuva-yı Milliye’nin direniş gösterdiği cepheler hakkında bilgi toplamak amacıyla da gizli servisin organize ettiği ajanlar, cephe ve cephe gerilerine geçerek milliyetçiler hakkında bilgi toplamaya başladılar. Fransız İstihbarat Bürosu, Tekelioğlu Sinan Bey lakaplı Yüzbaşı Ali Ratıp’ın imzalı sahte belgelerle, Pozantı’daki direnişçi Kuva-yı Milliye arasına ve Adana’dan göçen halkın arasına ajanlar sokuyor, köylerdeki direnişçileri etkileyerek taraf değiştirmeye zorluyor, Pozantı ve Karaisalı gibi önemli direnişçi merkezlerine seçilmiş ajanlarını göndererek istihbarat çalışmaları yaptırıyordu Şehirde Ali İlmî’nin yayınladığı Ferda, Ata Derviş’in Rehber, Giritli Fanizade İlhami’nin Adana Postası ve Ermenilerin yayınladığı Haysayın, Kilikya, Nero Serve, Adana adındaki gazeteler ile Fransız işgal idaresi lehine yayınlar yaptırılıyor, yerel halkın inançları olumsuz yönde etkilenmeye çalışılmaktaydı. Fransızlar Kuva-yı Milliye yanlısı Alemdar, Yeni Adana gibi gazetelerin şehir merkezine sokulmasını yasaklayarak yaptıkları propagandaları sağlamlaştırmaya çalışıyorlardı. Kuva-yı Milliye tarafı ise M. Kemal’in bilgi ve oluru ile Ahmet Remzi Bey başkanlığında şehirde istihbarat teşkilatı kurdular. İhtiyat Levazım subaylarından Gülekli Mehmet Refik ilçelerdeki istihbarat çalışmalarını yürütmekteydi. Gizli teşkilatın haberleşme ağını Suphi Paşa, Vehbi Necip ve Başmühendis Hilmi beyler yürütmekteydiler. Teşkilat üyelerinin topladığı özel bilgiler Ahmet Remzi Bey’de toplanıp değerlendiriliyor, bilginin önem derecesine göre Vali Celal Bey ile Umum Kuva-yı Milliye Kumandanı Sinan Paşa’ya, Ankara’da Matbuat ve İstihbarat Genel Müdürlüğü’ne ulaştırılıyor, bu makamlardan alınan yazılı direktifler ajanlar aracılığıyla müfreze kumandanlarına iletiliyordu. Haberleşmeyi sağlayan Telgrafçı Hasan Efendi, Fasih, Turhan Cemal, Ferit Celal, Mühendis Ziya, Ziraatçı Arif gibi memurlarla, yabancı dil bilgisi ve kültür düzeyiyle Fransız subaylarının güvenini sağlayarak elde edilen bilgileri teşkilata ulaştıran görevliler de vardı. Haberleşmede kullanılan yöntem düşmanın akıl edemeyeceği düzeyde idi. Haberleşmede kullanılacak evrak su ile ıslatılarak bir cam üzerine konuluyor, üzerine ikinci bir kuru kâğıt eklenerek kurşun kalemle yazı yazılıyordu. Çekilecek telgrafları yırtık giysiler içine saklayan görevi Hasan Bey, işi bittiğinde bunları imha ediyor, seyyar posta memuru Şükrü teşkilatın evraklarını evine getirdiği posta arabasının gizli bölmelerine yerleştiriyor ve kıymetli evrak pulu yapıştırdıktan sonra cepheye götürüyordu. Bu evraklar çoğunlukla Konya’da bulunan Fahrettin Paşa’ya ulaştırılıyordu. Fransız askerî işgal idaresinin geniş olanaklarıyla organize ettiği istihbarat ve propagandalara karşı, özverili Kuva-yı Milliye mensuplarının istihbarat çalışmaları cephe ve cephe gerilerinde başarıyla sürdürülmüş, vatanı işgalden kurtarmaya odaklanmış askerî kontrollü sivil direniş Adana bölgesinde düşmanı barışa zorlayan taraf olarak tarihe geçmiştir.
The first World War ended with the Mondros Treaty with the Ottoman State. France, from the opposite states, under this treaty, began to occupy Chukurova at the end of 1919. The French brought Algeria, India, and six Armenian army troops to the occupied territory, which were distributed to various regions as a result of the attack in 1915. M. Kemal Pasha, who organized the Turkish National Struggle, appointed Gunman General Kemal, Pirate Captain Osman Nuri and Ali Ratıp to organize the civilian appearance of the region. With the participation of volunteer nationalists who do not want to live under occupation, resistant groups were formed around Adana, where the civil commander responsible for each of them was committed. The French military occupation administration has established a propaganda organization with the aim of gaining settlements' sympathy, negatively affecting the resistance in the region, and strengthening colonial practice. The service managed by Captain M. Gisse and Andrea Konti began the propaganda work with the newspapers founded by Armenian people and their own supporters in the city. In order to gather information about the fronts in which Miliya resisted, the agents organized by the secret service began to gather information about the nationalists by passing the front and the front back. The French Intelligence Bureau, with the false documents signed by Captain Ali Ratıp, the opponent in Pozantı puts agents among Millions and the people migrating from Adana, forces to change the side by influencing the opponents in the villages, sending the elected agents to important opponent centers such as Pozantı and Karaisali, and performs the intelligence work by sending the elected agents to important opponent centers such as Pozantı and Karaisali. The French were trying to strengthen their propaganda by prohibiting the entrance of newspapers, such as Alemdar and New Adana, to the city centre. The Kuva-y Millions side, with M. Kemal's information and event, established an intelligence agency in the city under the presidency of Mr. Ahmet Remzi. I have been working with the officials of the department of the department of the department of the department of the department of the department. The secret agency’s communication network was run by Suphi Pasha, Vehbi Necip and Mr. General Engineer Hilmi. The special information collected by the members of the organization is collected and evaluated in Ahmet Remzi Bey, according to the importance of the information, Governor Celal Bey and Umum Kuva-i Millliye Commander Sinan Paşa, in Ankara Matbuat and Intelligence General Directorate, the written directives received from these authorities were transmitted to the Mufreze Commanders through agents. The telegraphist Hasan Efendi, Fasih, Turhan Cemal, Ferit Celal, Engineer Ziya, Ziraatçı Arif, who provided the communication, were also officials who delivered the information obtained by providing the confidence of French officials with foreign language knowledge and cultural level. The method used in communication was at a level that the enemy could not understand. The document to be used in the communication was placed on a glass, wet with water, and a second dry paper was added to it, and the letter was written with a pen. The task of hiding the telegraphs in broken clothes, Mr. Hasan, destroys them when the work is finished, traveler post officer places the documents of the Thanksgiving agency in the secret divisions of the postal car he brought to his home and carries the precious documents to the front after attaching the pule. These documents were mostly transmitted to Fahrettin Pasha located in Konya. Against the intelligence and propaganda organized by the French military occupation administration with its wide capacity, the intelligence work of the dedicated Kuva-i Millions members successfully continued on the front and behind the front, the military-controlled civil resistance focused on saving the homeland from the occupation has come to history as the party forcing the enemy to peace in the Adana region.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
