Özet:

İnsanoğlu, varlığının ilk dönemlerinden itibaren, soyut bir kavram olan zamanı belirlemek istemiştir. Genel anlamda bir iş veya oluşun içinde geçtiği, geçeceği veya geçmekte olduğu süre, vakit olarak tanımlanan zaman, bu ihtiyaçtan dolayı çağ, asır, yıl, mevsim, ay, hafta, gün, vakit, saat, dakika, saniye, salise gibi bölümlere ayrılmıştır. Zamanı bölme ve belirleme kaygısının nedeni hakkında kesin bir yargıya varmak neredeyse imkânsız gibidir. Kaygının kaynağı ne olursa olsun, yapılmak istenilen asıl iş, bu soyut kavramın somutlaştırılmaya çalışılması; anlaşılır, bilinir, tespit edilir hâle getirilmesidir. Bu düşünceden hareketle, sosyal yaşamında doğaya birçok etkenden dolayı bağlı olan bir ulusun doğayla mücadele etmesi ve yaşamda kalabilmesi için durmaksızın ve şaşırtıcı bir devinim içinde olmasının onların kullanacağı doğrudan veya dolaylı zaman bildiren kelimelerin sayısında da hatırı sayılır bir değişikliğe yol açacağından Eski Türkçeyle yazılmış abide ve metinlerde zaman bildiren kelimeleri, dönemin tüm eserlerini tarayarak saptadık ve özgün halleriyle örneklendirerek konuyla ilgili düşüncelerimizi çalışma boyunca aktarmaya çalıştık. Üç yüz yıllık bir dönemi incelememize rağmen zaman bildiren kelimeler temelinde saptadığımız dil malzemeleri, sonuç kısmında da değindiğimiz, Türklerin; tekdüze, değişimsiz ve anlamsal derinlikten uzak zaman bildiren kelimeler kullanmadıklarını ortaya koymamızda yardımcı olmuştur.                    

Anahtar Kelimeler: