Özet:

Kuramsal alan ve betimleyici alan olmak üzere araştırmalarını iki alanda başlatan çeviri disiplini, gelişimini birçok kuram ışığında devam ettirmektedir. Bu kuramlardan Erek Odaklı Çeviri Kuramı çalışma alanını çeviri metinler üzerine inşa etmektedir. Çevirilerin hem özgün yapıtlarla, hem de kendi aralarındaki ilişkilerinin belirlenmesi esasına dayalıdır. Kuramcısı Gideon Toury, toplumun çeviri sürecinden soyutlanamayacağını dile getirmiştir. Bu doğrultuda normlar (toplumsal koşullar) kavramını geliştirmiştir. Çevirmenlerin çeviri esnasında başvurdukları çeviri stratejilerinin çeviriye etkisi de bu kuramın çalışma alanları arasında yerini almıştır. Söz konusu çalışmamızda 20 yy. Fransa’sının ileri gelen sanatçılarından, şair, yazar, yönetmen kimliklerine sahip Jean Cocteau’nun 1929 yılında yayımladığı, aykırı görüşlerin hüküm sürdüğü bununla birlikte güçlü bir anlatıma sahip “Les Enfants Terribles” (Dehşet Çocuklar) adlı eserinin iki Türkçe çevirisi erek odaklı çeviri kuramı ışığında çevirmen kararları bağlamında incelenmiştir. Çeviri stratejileri açısından yapılan incelemelerde Mona Baker’a ait çeviri stratejilerinden faydalanılmıştır. Aynı zamanda Toury’in öne sürmüş olduğu norm kavramına süreç öncesi çeviri normları, çeviri süreci normları gibi incelemelerle yer verilmiştir. Kaynak metnin hedef metne dönüştürülmesinde alınan çevirmen kararlarını, bu kararların alınmasında etkili yöntemleri, dilbilgisi, sözdizimi ve üslup düzeyinde incelemek amaçlanmıştır. Bunun için kaynak metinden rastgele seçilen kesitler ve onların iki Türkçe çevirisi karşılıklı çözümleme ile analiz edilmiştir. Yapılan incelemeler neticesinde, Özen’e ait çeviri eserde kaynak metne uygun çeviri tercihlerinde bulunulduğu, Üretürk’e ait çeviri eserde ise yazıldığı dönemin tarihsel ve kültürel bağlamının da etkisiyle sık sık yerlileştirme stratejisine başvurulduğu, çeviri tercihlerinde yer yer farklılıkların yer aldığı bilgisine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: