Tarih boyunca insanoğlu ihtiyaçlarına bağlı olarak çevresindeki en önemli varlıklardan biri olan bitkileri tanımak ve çeşitli amaçlar için ondan yararlanmak istemiştir. Bazı bitkileri besin olarak, boya elde etmek, süs bitkisi olarak ya da tedavi amaçlı kullanmış ve bitkilerin çeşitli özelliklerine göre onlara özel adlar vermiştir. Kuman-Kıpçaklarına ait eser olan Codex Cumanicus, Türk dil tarihinde Latin alfabesiyle yazılmış ilk eserdir. Bu eserde söz varlığıyla ilgili çok zengin bir yapı mevcuttur. Bu söz varlığı içinde insan niteleyicileri, dini terimler, ticari terimler, hayvan adları, renk adları, akrabalık adları gibi birçok alanla ilgili kelime haznesi bulunmaktadır. Bitki adları da eserde oldukça zengin bir söz varlığıyla karşılanmaktadır. Bu çalışmada Codex Cumanıcus’ta bulunan bitki adlarının günümüz Anadolu ağızlarındaki kullanımları üzerine bir inceleme yapılmıştır. Çalışmada öncelikle eserdeki bitki adları taranmıştır. Tarama sonucunda elde edilen kelimeler; meyveler-yemişler, sebzeler, otlar, tahıllar, baklagiller, çiçekler, ağaçlar, genel adlandırmalar, bitkinin herhangi bir bölümü için yapılan adlandırmalar ve diğerleri olmak üzere 10 ayrı kategoriye ayrılmıştır. Daha sonra bu kelimeler Derleme Sözlüğündeki bitki adlarıyla karşılaştırılmıştır. Örtüşen bitki adları; halen aynı anlamda kullanılanlar, farklı bir bitki adı olarak kullanılanlar ve bitki adı dışında başka bir kelime olarak kullanılanlar olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. Söz varlığıyla ilgili dönemsel izlerin günümüz Anadolu ağızlarındaki durumları, dilimizin tarihlere hükmeden ve kesintiye uğramadan devamlılık gösteren yapısıyla ilgili bizleri aydınlatacaktır.
Thro
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|