Views
2
Geçmişte göçebe bir kültüre sahip olan Türkler, beslenme, giyim-kuşam, ulaşım gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak için hayvanlardan birçok yönde yarar sağlamıştır. Onlar, hayvanları yalnızca maddi unsur olarak görmeyip hayvanlarla arasında manevi bir bağ kurarak hayvanlara kutsiyet de atfetmiştir. Ayrıca gücünden, cesaretinden etkilendikleri hayvan adlarını özel ad/kişi adı olarak da kullanmıştır. Türklerin yaşantısında hayvanların bu denli yer edinmesi, hayvan adlarının hemen hemen sözlü ve yazılı bütün edebî türlerde görülmesini de beraberinde getirmiştir. Kâşgarlı Mahmud’un Araplara Türkçe öğretmek amacıyla kaleme aldığı Dîvânu Lugâti’t-Türk adlı eseri, yazıldığı dönemin yaşam biçimiyle ilgili verdiği zengin bilgiler ve içinde barındırdığı söz varlığı ile Türklük biliminin en önemli eserleri arasında yer almaktadır. Eserde, kültürümüzün bir parçası olan ve temel söz varlığı içinde yer alan akrabalık adları, organ adları, bitki adları gibi hayvan adlarıyla da ilgili çok sayıda kelime bulunmaktadır. Bu çalışmada da Dîvânu Lugâti’t-Türk’te tespit edilen 234 hayvan adından Özbek Türkçesinde hangilerinin korunduğu, şekil ve anlam bakımından ortaklık gösterip göstermeyenler hakkında bilgi verilmektedir.
The Turks, who had a nomadic culture in the past, benefited from animals in many ways to meet their basic needs such as nutrition, clothing and transportation. They did not only regard animals as material elements, but also attributed sanctity to animals by establishing a spiritual bond with them. In addition, animal names whose strength and courage they were attracted to were also used as proper names/personal names. The presence of animals in the lifes of the Turks has led to the appearance of animal names in almost all literary genres, both oral and written. Mahmud of Kashgarî's Dîvânu Lugâti't-Türk, which was written in order to teach Turkic to Arabs, is among the most important works of Turkology with the rich information it provides about the way of life of the period in which it was written and the presence of words it contains. In the work, there are many words related to animal names as well as kinship names, organ names, plant names, which are part of our culture and are included in the basic core vocabulary. This study provides information about which of the 234 animal names identified in Dîvânu Lugâti't-Türk have been preserved in the Uzbek Turkic, and whether they are similar in form and meaning.
Field : Filoloji
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
