Abstract:

Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra Osmanlı idari sisteminde ciddi değişiklikler yapılmıştır. Bu değişim sürecinde mahalli idare sistemi de yeniden düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler içerisinde her vilâyette valilik bünyesinde matbaaların açılmasına karar verilmiştir. Böylece Anadolu’nun birçok vilâyetinde matbaaların ortaya çıkmasına imkân tanımıştır. Elâzığ’da da ilk matbaa, Hacı İzzet Paşa’nın valiliği döneminde 1866 yılında kurulmuştur. Kurulan bu matbaada vilâyetin kırtasiye işleri ve bazı kitaplar basılmıştır. Belli bir süre kesintiye uğrayan matbaada, Elâzığ’ın Osmanlı dönemindeki adını taşıyan ve bu vilayette yayınlanan ilk gazete olan Ma’mûratü’l-azîz Vilâyet Gazetesi 7 Ekim 1883 tarihinde yayın hayatına başlamıştır. Böylece Elâzığ vilâyetinde basın-yayın hayatı başlamıştır. Devlet eliyle yayınlanan bu vilâyet gazetesinden sonra Elâzığ’ın ilk özel gazetesi olan Şark Gazetesi yayın hayatına başlamıştır. Millî Mücadele döneminde ise, Millî Mücadeleyi destekleyen bir yayın politikası izleyen Satvet-i Milliye Gazetesi yayın hayatına girmiştir.Ma’mûratü’l-azîz ve Şark Gazeteleri kesintilide olsa Cumhuriyet döneminde de yayınlanmaya devam etmiştir. Bu gazeteler yayın hayatını sürdürürken 16 Mart 1925 tarihinde Yeni Mefkûre Gazetesi yayın hayatına adım atmıştır. Şeyh Said isyanı sırasında yayın hayatına atılan Yeni Mefkûre Gazetesi özellikle cumhuriyet değerlerine ve ülke bütünlüğüne sahip çıkan millî bir yayın politikası izlemiştir. Şeyh Said isyanıyla ilgili haberler ve yorumlar başta olmak üzere, ülkenin gündeminde olan konular, Elâzığ vilayetinin problemleri ve vilayetle ilgili haberler gazetenin sütunlarında geniş olarak yer almıştır. Bunun yanında gazetede edebi yazı ve şiirlerde yer almıştır. Bu çalışmamızda Cumhuriyetin ilk yıllarında, sancılı bir süreçte Elâzığ’da yayınlanan ve bir yıla yakın bir zaman yayın hayatını devam ettiren Yeni Mefkûre Gazetesi’nin tanıtımı yapılacaktır. Gazetenin çıkış amacı, yayın politikası, yayın periyodu, yazar kadrosu, fiziksel özellikleri incelenecektir. Bunun yanında yayın hayatı boyunca, dönemin siyasi, sosyal ve kültürel bakışı ve katkıları hakkında da bilgiler verilecektir.

Keywords: