Abstract:

Giriş ve amaç: Engelli çocuğu olan ebeveynlerin sorunlarla daha iyi baş edebilmelerini sağlamak için ailelerin güçlendirilmesi gerekmektedir. Ailelerin güçlendirilmesi için ebeveynlerin çocuklarının durumundan etkilenme ve bakım yükünü algılama düzeylerinin bilinmesi yol gösterici olacaktır. Araştırma zihinsel engelli çocuğu olan ebeveynlerin psikolojik durumları ile bakım yükünün değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Metot: Araştırma Rize il merkezinde bulunan iki özel eğitim merkezinde tanımlayıcı olarak yapılmıştır. İki merkezden toplam 101 ebeveyn çalışma kapsamına alınmıştır. Veriler; araştırmacı tarafından hazırlanan Soru Formu, Kısa Semptom Envanteri ve Zarit Bakım Yükü Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; yüzdelik dağılımlar, ortalama, Kruskal-Wallis varyans analizi, bağımsız gruplarda t testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Ebeveynlerin KSE’den aldıkları toplam puan ortalamalarına göre psikolojik durumlarının hafif düzeyde (37.15±28.01), ZBYÖ’den aldıkları toplam puan ortalamalarına göre bakım yüklerinin hafif orta düzeyde (27.32±13.62) olduğu belirlenmiştir. Çocuğun engelli olma nedeni, ebeveynin anne ya da baba olma durumu ve öğrenim durumu ebeveynlerin psikolojik durumunu etkilerken, çocuğun engelli olma nedeni algılanan bakım yükü düzeyini etkilemiştir. Psikolojik durum ile bakım yükü arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Çalışma sonucunda elde edilen bulgular, zihinsel engelli çocukların ebeveynlerinin psikolojik durumunun hafif düzeyde etkilendiğini ve bakım yükleri arttıkça psikolojilerinin de bozulduğunu göstermiştir.

Keywords: