Abstract:

Bu araştırmanın amacı zihin engelli, serebral palsili ve otizm spektrum bozukluğu olan çocukların ebeveynlerinin psikolojik dayanıklılıkları ile ebeveynlik kendilik algılarının karşılaştırılmasıdır. Bu karşılaştırma için çalışmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinde yaşayan özel gereksinimli bireylerin ebeveynleri oluşturmaktadır. 334 ebeveynin katıldığı çalışmada, ebeveynlerin 266’sını anneler, 68’ini ise babalar oluşturmaktadır. Araştırmada Ebeveyn Rolüne İlişkin Kendilik Algısı Ölçeği ile Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği kullanılmıştır. Özel gereksinimli bireylerin annelerinin ve babalarının Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği puanlarının çocuklarının engel türüne göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analizler sonucunda psikolojik dayanıklılık alt boyutlarında (yapısal stil, gelecek algııs, aile uyumu, kendilik algısı, sosyal yeterlilik, sosyal kaynaklar) ve toplam puanda anlamlı bir fark olmadığı bulunmuştur. Aynı zamanda özel gereksinimli bireylerin annelerinin Ebeveyn Rolüne ilişkin Kendilik Algısı ölçeği puanlarının çocuklarının engel türüne göre de anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Buna karşın, babalarının Ebeveyn Rolüne ilişkin Kendilik Algısı yeterlilik alt boyutunda sadece çocuğu zihin engelli olan babalar ile çocuğu serebral palsi olanlar arasında selebral palsi olanların lehine anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Ayrıca ebeveynlerin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği puanlarının ebeveyn türüne göre farklılaşıp farklılaşmadığına bakıldığında; aile uyumu, kendilik algısı, sosyal yeterlilik ve toplam puanda aradaki farkın anlamlı olduğu görülmüştür. Son olarak anne ve babaların Ebeveyn Rolüne ilişkin Kendilik Algıları puanları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Keywords: