Abstract:

Bu araştırmada, saldırgan davranışları olan ergenlere yönelik sistemik aile terapileri kuramlarına dayalı olarak oluşturulan "Şiddet ve Saldırganlıkla Baş Etme" programı ve bu ergenlerin ebeveynlerine yönelik "Şiddetsiz Karşı Koyma" ebeveyn programı uygulanmıştır. Bu programların ergenlerde görülen saldırganlık, anne-babalarının ebeveynlik rolüne ilişkin kendilik algıları, aile ilişkileri ve anne-baba stres düzeyleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın verileri deney ve kontrol grubunda bulunan öğrencilere uygulanan ‘Saldırganlık Ölçeği’, ve ebeveynlere uygulanan ‘Anne-Baba Stres Ölçeği’, ‘Aile Değerlendirme Ölçeği’ ve ‘Ebeveynlik Rolüne İlişkin Kendilik Algısı Ölçeği’ aracılığıyla elde edilmiştir. Söz konusu ölçekler deney ve kontrol grubu ergen ve anne-babalarına öntest, sontest ve izleme ölçümleri olarak uygulanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 17 paket programı kullanılmıştır. Bulgular incelendiğinde, ergen ve anne babalarına uygulanan programların ergenlerde görülen saldırgan davranışları azalttığı, ana-babalarının ebeveynlik becerilerini ve aile ilişkilerini geliştirdiği ve anne-baba stres düzeylerini anlamlı derecede düşürdüğü ve bu etkinin uzun süreli olduğu görülmüştür. Bu sonuçlardan hareketle özellikle ergenlere yönelik hizmet veren tüm kurumlarda, bu programların anne-babalarla işbirliği çerçevesinde uygulanması önerilmektedir. Ergenlerde görülen şiddet ve saldırganlık problemlerinin azaltılmasında, yapıcı ve sıcak ilişkilerin kurulduğu aile ortamının oluşturulması ve ebeveynlik becerilerinin geliştirilmesinin faydalı olabileceği düşünülmektedir.

Keywords: