Abstract:

İnsan ve hayvan beslenmesinde önemli bir yere sahip mısır üretiminde, mısır arazilerinde, yabancı ot problemi mısırın çimlenmesi ile başlamaktadır. Yabancı otların mısır bitkileriyle oluşturduğu rekabet ortamı nedeniyle önemli ürün kayıpları olmaktadır. Çalışmanın tarla denemeleri, Tokat’ta 2010 ve Iğdır’da 2011 yıllarında kurulmuş olup, mısırda ruhsatlı üç önemli herbisitin tavsiye edilen dozları (N) ile bunların yarı (N/2) ve iki kat (2N) dozlarının farklı yabancı ot türlerine olan etkileri, yüksek doz herbisit uygulamalarının mısırda fitotoksisiteleri ve herbisit uygulamalarının mısır verim unsurlarına olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Iğdır’da kurulan tarla denemesinde herbisit uygulamasından sonra 20 cm derinlikten alınan topraklarla test bitkileri üzerindeki etkisi için saksı çalışmaları, ayrıca tarla denemelerindeki uygulamaların bazı kültür bitkisi ve yabancı ot tohumlarının çimlenme biyolojileri üzerindeki etkisi için ise petri çalışmaları yapılmıştır. Tarla denemeleri sonucunda Rimsulfuron, Nicosulfuron ve Foramsulfuron+Iodosulfuron-methyl-sodium+Isoxadifen-ethyl herbisitlerinin normal ve iki kat dozları etki alanında bulunan yabancı otlara yeterli oranda etkili olmuştur. Herbisitlerin yarı doz ve normal dozları mısır bitkisinde herhangi bir fitotoksik etkiye neden olmamıştır. Ancak, iki kat dozda Foramsulfuron+Iodosulfuron-methyl-sodium+Isoxadifen-ethyl yaprakların sararması, kenarlarının kızarması şeklinde %5’lik fitotoksite oluşturmuş, daha sonra zamanla bu belirtiler kültür bitkilerinde kaybolmuştur. Tarla denemesi yapılan yerden alınan toprak örnekleri ile kurulan saksı denemesi sonuçlarına göre Rimsulfuron, Nicosulfuron ve Foramsulfuron+Iodosulfuron-methylsodium+Isoxadifen-ethyl tere ve çim bitkisinin çimlenme yüzdesi (%), kök (mm), gövde (mm) ve sürgün (mm) gelişimi üzerinde fitotoksik etki göstermiştir. Petri çalışmalarında Rimsulfuron, Nicosulfuron ve Foramsulfuron+Iodosulfuron-methyl-sodium+Isoxadifen-ethyl uygulamasının bazı kültür bitkileri (Capsicum annuum L., Triticum aestivum L., Lepidium sativum L.) ve yabancı otlarda (Abutilon theophrastii Medik., Amaranthus retroflexus L., Sinapis arvensis L.) kontrole kıyasla çimlenmeyi % 0-100, kök gelişimini % 37-100 ve sürgün gelişimini % 0-100 arasında engellediği tespit edilmiştir.

Keywords: