Özet:

Bu araştırma hasat edilen buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi amacıyla Diyarbakır ilinde 2017 yılında yapılmıştır. Bu amaçla buğday tarımının yoğun yapıldığı 10 ilçedeki buğday ürünlerinden 100 örnek alınmıştır. Toplanan örnekler eleklerden (6-60 mesh) geçirilmek suretiyle içerisinde bulunan kaba ve cansız materyali alınmış, kalan kısımdaki yabancı ot tohumları ayrılmıştır. Yabancı ot tohumları binoküler mikroskop altında incelenerek tür teşhisleri gerçekleştirilmiştir. Diyarbakır ilinde hasat edilen buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tohumlarının oranı % 0.51 olduğu tespit edilmiştir. Tespit edilen bu yabancı ot tohumları 8 farklı familyadan 28 farklı yabancı ot türüdür. Bu yabancı otlardan en fazla karışımın 13 tür ile Poaceae familyasına ait olduğu görülmüştür. En yoğun bulunan yabancı otların Avena fatua ve Avena sterilis olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, alınan 50.000 g buğday örneği içerisinde yabancı madde (yabancı ot tohumu+cansız maddeler) karışım miktarı ağırlık olarak 485.3 g ve karışım oranı ise % 1.0 olarak tespit edilmiştir. Yabancı ot tohum sayısı 633 adet ve tohum ağırlığı 10.96 gram bulunmuştur. Böylece 2016 yılı için Diyarbakır’da 2.638.909 da alanda 845.105 ton üretilen buğday ürününe hasatta yaklaşık 8.544 ton yabancı ot tohumu ve yabancı madde karıştığı söylenebilir. Buğday içerisinde bulunan yabancı maddenin niteliği ve niceliği buğdayın kalitesini etkileyen kriterlerden birisidir. Yabancı otların öğütme değeri olmadığından bunların buğday üretimi esnasında etkili bir şekilde kontrol edilmesi veya öğütme öncesi ayıklanması gıda ve halk sağlığı bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler: