Abstract:

Bu araştırmanın amacı Türkiye’de 2002-2018 yılları arasında sosyal bilgiler eğitimi alanında yapılan doktora tezlerini farklı kriterler açısından değerlendirmektir. Ayrıca yapılacak çalışmalara ve alana katkı sağlaması açısından ışık tutacağı düşünülmektedir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri doküman incelemesi ile elde edilmiştir. Araştırma verilerini Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi resmi sitesinde kayıtlı sosyal bilgiler eğitimi alanında yapılan 158 doktora tezi oluşturmaktadır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma verilerinin analizi tezlerin yayımlandığı tarih, yapıldıkları üniversite, araştırmacı cinsiyeti, çalışılan alan, anahtar kelimeler, araştırmanın örneklem grubu, araştırma yöntemi, veri toplama araçları, araştırmada çalışılan üniteye göre 9 başlıkta değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın tez tarama merkezinde ulaşılabilen 2002-2018 yılları arasındaki tezlerin en çok 2017 yılında yapıldığı görülmektedir. İncelenen tezlerin en fazla Gazi Üniversitesi’nde yapıldığı tespit edilmiştir. Yapılan doktora tezlerinin araştırmacı cinsiyetine göre dağılımında erkek araştırmacıların daha fazla yer aldığı görülmektedir. Tezler konularına göre değerlendirildiğinde en fazla çalışılan konu “Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ögeleri” ile “Sosyal bilgiler dersinde kullanılan öğretim yöntemleri” olduğu tespit edilmiştir. Tezlerde “sosyal bilgiler” anahtar kelime olarak en fazla tercih edildiği görülmektedir. Tezlerin örneklem grubunda 7.sınıf öğrencilerinin daha fazla yer aldığı görülmektedir. Araştırma modeli ve veri toplama araçları incelendiğinde, araştırmacılar en fazla karma yöntemi kullanmayı, görüşme/mülakat ile veri toplamayı tercih etmişlerdir. En fazla çalışılan ünite ise “Türk Tarihine Yolculuk” olduğu görülmektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda çeşitli önerilere yer verilmektedir.

Keywords: