Kullanım Kılavuzu
Neden sadece 3 sonuç görüntüleyebiliyorum?
Sadece üye olan kurumların ağından bağlandığınız da tüm sonuçları görüntüleyebilirsiniz. Üye olmayan kurumlar için kurum yetkililerinin başvurması durumunda 1 aylık ücretsiz deneme sürümü açmaktayız.
Benim olmayan çok sonuç geliyor?
Birçok kaynakça da atıflar "Soyad, İ" olarak gösterildiği için özellikle Soyad ve isminin baş harfi aynı olan akademisyenlerin atıfları zaman zaman karışabilmektedir. Bu sorun tüm dünyadaki atıf dizinlerinin sıkça karşılaştığı bir sorundur.
Sadece ilgili makaleme yapılan atıfları nasıl görebilirim?
Makalenizin ismini arattıktan sonra detaylar kısmına bastığınız anda seçtiğiniz makaleye yapılan atıfları görebilirsiniz.
  Atıf Sayısı 10
 Görüntüleme 577
 İndirme 110
 Sesli Dinleme 1
Yazma Eserlerden Kodikoloji’ye: Tahkike Giriş
2019
Dergi:  
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi
Yazar:  
Özet:

Müslümanların yazıya olan ilgisi, Kur’an nüshalarının yazımına dayanır. Daha sonra hadislerin yazılması ve diplomatik yazışmalar, yazıya olan rağbeti arttırmıştır. Zamanla yazı ve yazı malzemelerine olan ilgi, bir sanat şekline de dönüşmüştür. Bunun nedeni, yazının İslam toplumlarında dini bir referansa dayalı olmasıdır. Bundan dolayı yazı ve yazı malzemeleri adlandırılırken, Kur’an’daki kelimeler kullanılmıştır. Kalem, kitap, sayfalar/suhuf, satır, elvâh/taş tablet bu kelimelerden bazılarıdır. Yazı, beraberinde bir dizi meslek erbabı da oluşturmuştur. İslam toplumlarında yazı ile ilgilenen hattatlar ve kitap alım satımıyla uğraşan verrâklar bunlardan bazılarıdır. Matbaanın yaygınlaşmasına kadar kitaplar, elle yazılarak çoğaltılmıştır/istinsâh. Günümüzde bu yazmalar, kütüphanelerde ve dijital arşivlerde korunmaktadır. Yazmaların mürekkep, cilt ve kâğıt gibi dış unsurlarını Kodikoloji incelemektedir. Ayrıca yazmalar tahkik edilerek gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmaktadır. Yazmaların tahkiki, sadece yazmadaki metni, bilgisayara aktarmak değildir. Tahkik, bir eserin yazma nüshalarını karşılaştırarak, yazarın kaleme aldığı metnin ilk şekline ulaşmaya çalışmaktır. Bu yapılırken metnin kritiği de yapılarak eserin tarihi değeri ortaya çıkarılır. Bu makalede İslam kültüründe yazmaların yeri ele alınmış, tahkikin temel esasları, tahkiki oluşturan dirâse ve nas bölümlerinin nasıl oluşturulacağı örneklerle izah edilmiştir. Bu misaller, makale yazarının daha önce gerçekleştirdiği tahkik çalışmalarından seçilmiştir. Bu çalışmayla, oldukça geniş bir alan olan kodikolojiye ve tahkike giriş amaçlanmıştır. Bu metin, kodikoloji ve tahkik alanlarına yönelmek isteyen araştırmacılara dönük başlangıç/temel bilgileri arz etmeyi hedeflemektedir. Özet: Klasik İslam yazı kültürünün kendine has bir usulü bulunmaktadır. Asırlarca Müslümanlar, bu usule göre yazma eserleri kaleme almışlardır. Bu usulün, bilginin kâğıda yazılmasından fasiküllerin birleştirilmesine ve ciltlenmesine kadar uygulandığını söyleyebiliriz. Bir yazma eserin ortaya çıkma serüveni, uzun bir süreçtir. Çok sayıda insan, cümlenin kâğıda yazılmasından itibaren başlayan bu sürece katkı sağlar. Bilgiyi üreten bilim adamı, kâğıdı üreten verrâk, yazıyı kaleme alan hattât, sahaf, mücellid, mürekkebi hazırlayan usta, sayfayı ebrulayan nakkâş, vakfeden zengin, koleksiyoncu, kütüphaneci bunlardan bir kısmıdır. Günümüzde bu serüven, bazı insanların katılmasıyla devam etmektedir: Yazma eseri tahkik ederek günümüze kazandıran muhakkik, eserin hasarlarını tamir eden/termîm restoratör, dijital kopyasını çıkaran uzman, tıpkıbasımını gerçekleştiren kurumlar. Günümüzde yazmalar, önemli bir bilimsel veri kabul edilmektedir ve içeriklerinin dışında pek çok bakımdan incelenmektedir. Buna bağlı olarak yeni uzmanlık alanları oluşmaktadır. Üniversitelerde yazmaları inceleyen enstitüler kurulmakta ve akademik dergiler çıkarılmaktadır. Tahkik, yüksek lisans ve doktora tezlerinin ana konusunu oluşturmaktadır. Batı ülkelerinde daha erken dönemlerde başlayan tahkik çalışmalarının, kendi usulünü oluşturma konusunda hızlı yol aldığını söyleyebiliriz. Ülkemizde her hangi bir yazma eserin tahkik edildiği, İlahiyat’tan Edebiyat’a kadar pek çok akademik çalışma bulunmaktadır. Ancak bunlar arasında usul birlikteliğinin tam olarak sağlandığı söylenemez. Ayrıca tahkike yükledikleri anlam da farklılık göstermektedir. Bu çalışmalarda, doğru nüshanın seçimi, yazmanın tüm nüshalarına ulaşma veya nüshaların öncelik sırası gibi temel parametrelerin ne kadar uygulandığı sorgulanabilir. Çoğu zaman danışmanın tahkik anlayışının çalışma üzerinde etkili olduğu gözlemlenir. Oysa tahkik, başlı başına bir uzman desteği gerektirmektedir. Çalışmalardaki farklılığın nedeni, tahkikin ülkemizde yeni zemin bulan bir alan olmasıyla da bağlantılıdır. Bundan dolayı tahkik yöntemi ve kodikoloji alanında spesifik çalışmalar, gelişim aşamasındadır. Öte yandan tahkikin herkesçe benimsenen objektif bir usulünün oluşması için çeşitli yayınlar yapılmaktadır. İsam tarafından tahkik araştırmalarının ortak bir dil ve usul çerçevesinde yapılabilmesi için önemli çalışmalar yürütülmektedir. Bu makalenin ortaya çıkmasına yol açan faktör, bu usulün gerçekleşmesine katkı sağlamaya çabasıdır. Makalede, bir tahkik sırasında uyulması gereken esaslar ele alınmıştır. Ayrıca konular, yazmalardan seçilen örneklerle uygulamalı olarak anlatılmıştır. Bu örnekler, yazarın daha önce yapmış olduğu ve yayınladığı tahkiklerden seçilmiştir. Makale, tahkike başlayacak araştırmacılar için “Tahkik’e Giriş” olarak da değerlendirilebilir. Bu yönüyle tahkik çalışmalarına metodolojik bir katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Yazma eseri, bütün haline getiren birçok parça bulunur. Sayfadaki yazılı metinden daha fazlasını kastediyoruz. Bunlar, yazmanın iç unsurları ve dış unsurları olarak ayrılabilir. Bunların tamamı, eserin tahkik edilerek gün yüzüne çıkarılmasında ve metnin yorumlanmasında farklı düzeyde katkıları olan parçalardır: Yazmanın bazı dış unsurları şunlardır: Mürekkebin üretimi ve rengi, hokka, kâğıdın üretimi, sayfaların rakamlanması, sayfanın çerçevelenmesi, sayfa yazı şablonu/mistara, fasiküllerin birleştirilmesi, sayfanın tezhibi, ciltleme, süsleme, yazmanın serlevhası, mahfaza ve cirâb, mushaf kutusu, kitabı koruyan lisan, taş ya da tahta levha, yazmanın tarihi. Yazmanın iç unsurları şunlardır: Yazmanın metni/nas, yazmanın hattı, konusu, orjinalliği, tarihi değeri ve önemi, müellife aidiyeti, edebi özellikleri, nüshalarının sayısı ve nüshalarının farklılıkları, müstensihi, tahrife uğrayıp uğramadığı, yazarın yararlandığı ya da atıfta bulunduğu kaynaklar, kısaltmalar, minhuvât kayıtları, hardü’l-metin, üzerine yazılan şerh ve haşiyeler, temlik kayıtları, mühürler, kelimelerin ya da harflerin yer değiştirmesi, vakıf kayıtları, tashihler ve düzeltmeler, mukabele kayıtları. Yazmanın iç unsurları, tahkikin işiyken, metnin dış unsurları kodikolojinin alanına girmektedir. Tahkik ve kodikoloji, günümüzde ayrı bilimler olarak değerlendirilse de bir birlerinden yararlanabilecekleri noktalar bulunmaktadır. Mesela bir yazma eserin mürekkep tonu ya da ciltlenme şekli, o eserin yazıldığı tarih aralığının belirlenmesine yardımcı olabilir. Yazmanın yararlandığı kaynak eserler, kaybolmuş başka bir yazma eserin adı ya da konusu hakkında bize fikir verebilir. Yazmanın edebi özellikleri, yazarının dil ve edebiyattaki başarısını yansıtabilir. Öyleyse şunu söyleyebiliriz: Yazma üzerine çalışmak, pek çok bilgiyi aynı anda değerlendirmeyi gerektirir. Bu durum bir arkeoloğun bir ok başını özenle incelemesinden farksızdır. Dolayısıyla Tarih’in Arkeoloji ile ilişkisi neyse İslam ilimlerinin de tahkik ile ilişkisi aynıdır. Hem başlı başına yöntemleri olan ayrı iki bilimdirler hem de bir birinden ayrılamaz müşterek iki ilimdirler. Dolayısıyla kodikolojiyi ya da diğer bilimleri yok sayarak yazma bir eseri bilgisayarda yeniden yazmak, onu tahkik etmek demek değildir. Buna göre tahkiki şöyle tanımlayabiliriz: “Tahkîk, İslam medeniyetine ait her hangi bir yazma eseri, ulaşılabilen tüm nüshalarını karşılaştırarak/muḳābele müellifin kaleminden çıkan metne en yakın bir şekilde tek bir metin ortaya koyma ve bu ana metnin dayandığı kaynakları, ayet, hadis ve şiir gibi alıntılarını/iktibas tespit ederek günümüze kazandırma eylemidir.” Tahkik çalışması için seçilecek metinlerden, bilime katkı sağlayacak olanlara öncelik verilmesi gerekir. Tahkike başlamadan önce yazma eserin hangi müellife ait olduğu kesin bir şekilde belirlenmelidir. Elbette sayfanın üzerinde bir kişinin isminin bulunmuş olması, bunun için yeterli değildir. Bir yazmanın tüm nüshaları tespit edilmelidir. Bunlar arasında yazarın bizzat kaleminden çıkan ya da müsvedde olarak hazırladığı metin esas alınmalıdır. Diğer nüshalar ise bununla karşılaştırılmalıdır. Müellif nüshası bulunmadığı durumlarda yeni kriterler aranır. Mesela yazarın en yakın öğrencisinin kaleme aldığı ya da kaleme alınış tarihi en yakın olan nüsha, tarihsiz nüshalardan önceliklidir. Tüm nüshalar karşılaştırıldıktan sonra farklılıklar dipnotta gösterilir. Tahkik, Dirâse ve Nas başlıklı iki bölümden oluşur: Dirase bölümünde şunlar yer alır: Müellifin ismi, soyu, doğum yeri ve tarihi, ilmi hayatı ve öğrencileri, eserleri, eserin müellife ait olduğunun belgelenmesi, eserin bilim tarihindeki yeri, hakkında yapılan çalışmalar, kaynakları, edebi özellikleri, metinde yer alan terimler, nüshaların sayısı ve özellikleri, araştırmada ana metin olarak belirlenen nüshanın özelliği, tahkik boyunca uyulan kurallar ve esaslar, kullanılan nüshaların ilk ve son sayfasının dijital görüntüleri. Dirâse bölümü, çalışmanın güvenilirliğini ortaya koyan kısımdır. Yazmanın tüm dış unsurları burada tanıtılır. Nassın önemi, dirâse kısmı ile teyit edilir. Bundan dolayı dirâsenin son şekli, nassın tam olarak okunup anlaşılmasıyla şekillendirilmelidir. Nas bölümünde, yazarın kaleminden çıkan ilk metne ulaşılmaya çalışılır/stemmatik. Bu kısımda ahlak ve objektiflik prensiplerine uyulur. Metin korunur; ekleme ya da çıkarmalar yapılmaz. Yazmada atıf yapılmış kaynaklar bulunur. Ayetler ve hadisler, kaynaklarıyla yazılır. Şiirler, divanlardan bulunur. Noktalama işaretleri ve paragraf sistemiyle metin okunaklı hale getirilir. Özel isimler, ölüm tarihleri birlikte yazılır. Yazmadaki sayfa numaraları, köşeli parantez içerisinde gösterilir. Ana metne müdahale edilmeden, bazı basit gramer hataları düzeltilir. Çoğu zaman bunun nedeni, erkek ya da bayanlar için kullanılan harflerdir. Çalışmanın sonuna, tahkik boyunca yararlanılan tüm kaynakların yer aldığı bibliyografya eklenir. Bilimsel çalışmalarda Müslümanlara ait yazmaların ve kodikolojinin ilgi uyandırmaya devam edeceğini söyleyebiliriz. Osmanlı dönemine ait pek çok yazmanın halen çalışılmayı beklediğini göz önüne aldığımızda önümüzdeki dönemlerde tahkik çalışmalarıyla yoğun bir şekilde karşılaşabiliriz. Bundan dolayı yazmaların kendisiyle ve tahkikin metoduyla ilgili sipesifik çalışmaların araştırmacılara yol göstereceği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

From Writing To Codecology: Introduction To Arbitration
2019
Yazar:  
Özet:

The Muslims' interest in the writing is based on the writing of the Qur'an. The writing of the hadiths and diplomatic communications later increased the importance of writing. With time, the interest in writing and writing materials has become a form of art. This is because the text is based on a religious reference in Islamic societies. For this reason, when written and written materials are called, the words in the Qur’an are used. Pen, book, pages/suhuf, lines, al-vâh/stone tablets are some of these words. He also created a series of works with him. In the Islamic communities, the lines of interest in writing and the book sale are some of them. The books are written by hand until the scripture is spread. Today, these writings are preserved in libraries and digital archives. Codecology studies the external elements of texts such as paint, leather and paper. It is also written in the day, and it is written in the day. The judge of the writings, not just the text in writing, is not to transfer to the computer. The argument is to try to reach the first form of the text that the writer receives by comparing the writing of a work. When this is done, the criticism of the text is also revealed by the historical value of the work. In this article, the place of the writings in Islamic culture was discussed, the basic principles of the judgment were explained by examples of how the judgment formed and how the sections of the nas were created. These examples are chosen from the investigative work the author has previously performed. With this study, it is aimed at entering codecology and judgment, which is a fairly wide field. This text aims to provide the researchers who want to focus on the fields of codecology and evaluation with initial/foundary information. The classical Islamic literary culture has its own method. The Muslims, in the past few years, have written the words of the Qur’an. We can say that this procedure is applied from the writing of information on paper to the combination and cutting of the foci. The appearance of a writing work is a long process. Many people contribute to this process starting with the writing of the phrase on paper. The scientist who produces knowledge, the verrâk who produces paper, the lineat who painted the text, the field, the artist, the master who prepared the paint, the nakkâş who brushed the page, the rich of the foundation, the collector, the library. Today, this rise continues with the participation of some people: the authentic, which has earned to the present day by reviewing the writing work, the repaired / thermal restorator of the work, the expert, which has issued the digital copy, the institutions that performed the printing. Today, writings are considered an important scientific data and are studied in many aspects beyond their content. There are new fields of expertise. In the universities, institutions that study the writing are established and academic magazines are issued. The arbitration is the main subject of the master's and doctoral theses. We can say that the investigation work that began in the early periods in the Western countries has taken a fast way to create its own procedure. There are many academic studies in our country, from theology to literature, where any writing work is examined. However, it is not possible to say that the relationship between them is fully guaranteed. It also shows the significance of what they load. In these studies, it can be questioned how much basic parameters are applied, such as the choice of the right niche, the achievement of all niches of writing or the priority order of niches. Often it is observed that the consultant’s interpretation is effective on the study. However, the investigation alone requires a specialist support. The reason for the differences in the studies is also related to the fact that the judgment is a new ground in our country. Consequently, specific studies in the field of the method of investigation and codecology are in the development phase. On the other hand, various publications are made to form an objective procedure adopted by all judgments. Important studies are carried out in order to be able to do the investigation by Isaac in a common language and procedure framework. The factor leading to the appearance of this article is the effort to contribute to the realization of this procedure. The article discussed the principles to be followed during a review. Themes are also practically described with the examples chosen from the writings. These examples are chosen from the reviews the author has made and published before. The article can also be regarded as "Introduction to the Talk" for the researchers who will begin judgment. In this regard, he intends to provide a methodological contribution to his research work. There are many pieces of writing that make it whole. We mean more than the text on the page. These can be divided into internal and external elements of writing. All of these are pieces that contribute at different levels to the exposure of the work and the interpretation of the text: some external elements of writing include: the production of ink and color, hokka, the production of paper, the numbering of pages, the framework of the page, the page writing template/mistara, the combination of phasicles, the page exhibition, the painting, the decoration, the sculpture of writing, the casting and the cirab, the famous box, the book-guarding text, the stone or the tree sheet, the history of writing. The internal elements of writing include: the text of writing, the line of writing, the subject, the originality, the historic value and importance, the belonging to the author, the literary characteristics, the number and the differences of the nonsense, the source of the author's use or reference, the shortcomings, the minhuvât records, the hardü'l-metin, the sherh and haşiyas written on it, the representation records, the signs, the words or the letters, the foundation records, the tashihs and the corrections, the compulsory records. The internal elements of writing, while the work of judgment, the external elements of the text enter the field of codecology. Curriculum and codecology are considered as separate sciences today, but there are points that can be benefited from one. For example, the paint shade of a writing work or the shade of painting can help determine the date range in which the work is written. The source works used by writing may give us an idea of the name or subject of another written work that is missing. The literary characteristics of writing can reflect the writer's success in language and literature. So we can say: Working on writing requires evaluating many information at the same time. This is different from an archaeologist’s careful examination of the head of a shell. Therefore, regardless of the relationship of history with archaeology, Islamic sciences are the same as archaeology. They are two distinct methods, and they are two distinct methods, and they are two distinct methods. Therefore, re-writing a work of writing by disregarding codecology or other sciences on a computer does not mean examining it. According to this, we can describe the judge as follows: "Tahkîk is an act of giving us to the present day by comparing all the achievable nuts/muḳābele text out of the pen and by identifying the sources that this main text is based on, the verses, the hadiths and the poems. From the texts to be selected for the arbitration study, priority should be given to those that will contribute to science. Before the judgment begins, it must be clearly determined which work belongs to. Of course, the name of a person on the page is not enough for that. All the scripts of a writing must be identified. It should be based on the text that the writer has made out of the pen or in his own form. The other ones should be compared to that. If there are no new criteria, new criteria are required. For example, the author's closest student receives a pen or the closest date of receipt of a pen is the priority of unhistoric nuts. After comparing all nuts, the differences are displayed in the dipnot. It consists of two sections titled Dirâse and Nas: Dirâse section includes the following: the name of the Muliff, race, place of birth and history, scientific life and students, works, documentation that the work belongs to the Muliff, the place of the work in the scientific history, the studies, resources, literary characteristics, the terms contained in the text, the number and characteristics of the nuts, the characteristics of the nuts identified as the main text in the research, the rules and principles followed throughout the study, the digital images of the first and last pages of the nuts used. It is the part that shows the reliability of the work. All the external elements of writing are presented here. The importance of Nassau is confirmed by the dirâse part. The final form of the resurrection must be formed with the full reading and understanding of the resurrection. In the Nas section, the first text out of the writer's pen is attempted to get reached/stemmatic. In this section, the principles of morality and objectivity are followed. The text is preserved; no adding or removal is made. There are sources referred to in writing. The signs and hadits are written with their sources. Poems are found in the walls. The text is readable with the point mark and paragraph system. Specific names, death dates are written together. The page numbers in the text are displayed in the corner parantez. Without interfering with the main text, some simple grammatical errors are corrected. This is often due to the letters used for men or women. At the end of the study, a bibliography is added to which all the resources used throughout the review are included. We can say that in scientific studies the writings of Muslims and the codecology will continue to raise interest. Considering that many of the writings of the Ottoman era are still waiting to be studied, we can face intensely with the research work in the upcoming periods. Therefore, it is clear that special studies on the writing itself and the method of judgment will lead to the researchers.

Anahtar Kelimeler:

Atıf Yapanlar
Dikkat!
Yayınların atıflarını görmek için Sobiad'a Üye Bir Üniversite Ağından erişim sağlamalısınız. Kurumuzun Sobiad'a üye olması için Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı ile iletişim kurabilirsiniz.
Kampüs Dışı Erişim
Eğer Sobiad Abonesi bir kuruma bağlıysanız kurum dışı erişim için Giriş Yap Panelini kullanabilirsiniz. Kurumsal E-Mail adresiniz ile kolayca üye olup giriş yapabilirsiniz.
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi

Alan :   İlahiyat

Dergi Türü :   Uluslararası

Metrikler
Makale : 1.205
Atıf : 2.516
© 2015-2024 Sobiad Atıf Dizini