Özet:

Tarih boyunca bir arada yaşamak durumunda olan insanların huzur, sükûn ve sürur içinde yaşayabilmeleri, güçsüzlerin güçlüler karşında korunması, hak ve görevlerin belirlenmesi vb. konuların açıklığa kavuşması için hukuk denilen bir müessese oluşturulmuştur. Osmanlı Devleti’nin de hâkim olduğu geniş coğrafyada altı buçuk asra yakın uyguladığı bir hukuk nizamı vardır. Osmanlılar bu sistemle üç kıtada çok çeşitli etnik köken, dil, din, mezhep vb. birçok farklılıklar arz eden insan topluluklarını adaletle bir arada yaşatabilmişler, hatta kendilerinden sonra bir daha o coğrafyalarda öyle bir nizam (Pax Ottoman) tesis edilememiştir. Osmanlı hukuku şerʽî hukukun yanında örfi hukuk ve hâkimiyet altına alınan devletlerin hukuk kurallarının kendisininki ile tezat oluşturmayanlarının birleşiminden oluşan bir hukuktur. Bu sentezin ana gövdesini oluşturan şerʽî hukukun en önemli ögesi Şerʽî Mahkemeler, bu mahkemelerin en önemli unsuru ise kadılardır. Kadıların tuttuğu Şerʽiyye Sicilleri de yaklaşık beş yüz yıllık dönem için tarafsız, eşi bulunmaz belgelerdir.Bu çalışma ile Elbistan’ın XIX. asrın son yıllarındaki sosyal, kültürel, malî, etnik, dinî durumu, kişilerin hukuki ilişkileri, müslim-gayri-müslim münasebetleri v.b. durumlarına dönemin orijinal kaynaklarından o-lan 461 numaralı kadı sicilindeki bilgiler incelenerek ışık tutulmaya çalışıacaktır.

Anahtar Kelimeler: