Atıf Sayısı
1
Görüntüleme
13
İndirme
3
Osmanlı Devleti’nde camiler ibadet dışında çeşitli fonksiyonları icra eden en önemli kurumların başında gelmekteydi. Camilerin yapım, onarım, aydınlatma, ısıtma, bakım vs. ihtiyaçlarının karşılanması ile cami görevlilerinin maaş ve ücretlerinin ödenmesi gibi harcamalar camilerin temel giderlerini oluşturmaktaydı. Bu giderler bazen devlet hazinesinden, bazen gelirleri camiler için vakfedilen gayrimenkul gelirlerinden bazen de caminin bulunduğu yöre halkının doğrudan yaptığı aynî ve nakdî bağışlarla karşılanmaktaydı. Osmanlı Devleti’nde camilerde çok sayıda görevli hizmet etmekteydi. Bu görevlilerin başlıcaları arasında; imam, hatip, müezzin, vaiz, kayyım, ferraş, devirhan, kâri (kurrâ), na’than, tarifhan, muvakkit, enamhan, muarrif, sûrehan, cüzhan ve dersiâm bulunmaktaydı. Söz konusu görevlilerin maaş ve ücretleri ise çoğunlukla vazifeli oldukları cami veya mescitlerin vakıfları aracılığıyla ödenmekteydi. Başka alanlarda da hizmet veren vakıflar Osmanlılarda o kadar yaygınlaşmıştı ki hemen hemen her caminin en az bir gayrimenkulü bulunmaktaydı. Hatta bazı camilerin bulundukları yerden çok uzaklardaki şehirlerde vakıf mülkleri vardı. Bazen vakıfların gelirleri caminin ihtiyacını karşılayamayacak kadar azalmakta ya da vakıflar ortadan kalkmaktaydı. Bu şekilde vakıf gelirlerinin yetersiz kaldığı durumlarda devlet hazinesinin farklı kalemlerinden takviye edilmesi veya tamamının üstlenilmesi gibi çeşitli kaynaklardan destek alma yollarına gidilmiştir. Cami görevlilerinin maaşlarının ödenmesi konusunda devletin başvurduğu bu kaynaklardan birisi de gümrük mukataaları olmuştur. Öyle ki, Osmanlı Devleti’nde bazı camilerdeki görevlilerinin ulufelerinin vakıflar yerine gümrük mukataalarının gelirlerinden ödendiği görülmektedir. Bu çalışmada, Osmanlı coğrafyasının değişik bölgelerindeki camilerde görev yapan kişilerin vazifeleri ve gümrük mukataalarından aldıkları maaşların miktarı Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi Ali Emirî (AE.SMHD.I, AE.SMST.II, AE.SMST.III, AE.SAMD.III) tasnifinde yer alan berat suretlerindeki veriler kullanılarak ayrıntılı şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır.
In the Ottoman State, the mosques were among the most important institutions that performed various functions in addition to worship. Expenses such as the construction, repair, lighting, heating, maintenance, etc. and the payment of the wages and wages of the mosque officials were the main expenses of the mosques. These expenses were sometimes paid from the state treasury, sometimes from the income of the real estate funded for the mosques, and sometimes with the same and cash donations made directly by the local people where the mosque was located. In the Ottoman state there were many officers serving in the mosques. They were among the heads: Imam, Hatip, Mizzin, Hak, Kayyim, Ferraş, Devirhan, Kâri (Kurra), Na'than, Tarifan, Muvakkit, enamhan, Muarrif, Surehan, Cüzhan and Dersiam. The salary and wages of those officers were paid mostly through the foundation of the mosques or mosques they were responsible for. The foundations that served in other areas were so widespread in the Ottoman that almost every mosque had at least one real estate. Even some mosques had foundation properties in cities far from where they were located. Sometimes the income of the foundations was decreasing enough to not meet the need of the mosque or the foundations were disappearing. Thus, in cases where the foundation’s income remains insufficient, the state treasury has been supplemented with different pennies or taken over the whole of various sources, such as support. One of the sources that the government applied to pay the wages of the Cam officials was the customs counterparts. So, in the Ottoman State, it is seen that some of their officials in the mosques are paid from the income of the customs counterparts instead of the foundations. In this study, the duties of the persons working in the mosques in different regions of the Ottoman geography and the amount of wages they receive from the customs counterparts were tried to be detailed using the data in the weight forms included in the presidential Ottoman Archive Ali Emirî (AE.SMHD.I, AE.SMST.II, AE.SMST.III, AE.SAMD.III).
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
