Özet:

Toplumun veya toplumların yaşam kültürü içinde ona anlam katan, hayatını anlamlaştıran ve güzelleştiren değerler vardır. Bu değerlerinbaşında gelenlerden birisi de barıştır. Barış; bireyler ve toplumlar arasındaki ilişkilerde olması gereken ve arzu edilen bir değerler bütünüdür. Bu çalışmada; Ahmet Yesevi felsefesinin ortaya koyduğu değerler açısından Dünya’da spor ve barış kavramlarının ne anlama geldiğini ve toplumsal bir değer olan barışın spor yönü ile incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada yöntem olarak literatür (alan yazınları) taraması kullanılmıştır. Alan yazınlarından elde edilmiş bilgilerden yola çıkılarak barış ve spor kavramları incelenmiş ve özetlenmiştir. Barış ülkeler arası bir antlaşmayla sağlanabilen bir kavram olabildiği gibi, toplumda bireylerin diğer bireylerle ilişkilerinde de önemli bir değerdir. Barış aynı zamanda dostluk, güven, huzur, refah, adalet ve eşitlik gibi kavramları da içine alan geniş bir etki alanı vardır. Bunun yanında barış insanın kendi iç huzurunu sağlarken, doğaya ve diğer canlılara karşı saygıyı da tahsis eder. Günümüzde “Dünya Barışı” için sporönemli araç olarak görülmektedir. Farklı kökenden insanlar arasında yapılan spor müsabakaları barış aracı olarak büyük bir potansiyele sahiptir. Hoca Ahmet Yesevi özellikle Türk Dünyası topluluklarının manevi hayatında ve kişilik kazanmalarında rol oynayan önemli bir şahsiyettir. Ahmed Yesevî’nin tarihî şahsiyetine dair literatür azdır. Hoca Ahmet Yesevi’nin Orta Asya’da çok geniş bir bölgeyi etkisi altına alarak ve varlığını Anadolu’da da devam ettiren Yesevî felsefesi; Tanrı ve insan sevgisi etrafında, dostluğu, hoşgörüyü, sevgiyi, yardımlaşmayı telkin eden, dünyaya insan sevgisiyle bakmayı öğütleyen fikirleri etrafında oluşmuştur. İnsanlar arasında hoşgörü/tolerans, dil, din, renk ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm insanlara, tatlı dil, güleryüz ve hoşgörü ile yaklaşmak öngörüsü ile Birleşmiş Milletler ve UNESCO gibi kuruluşların görev ve sorumluluk anlayışını önceden hayata geçirmiştir. Olimpizm; Sporu, kültür ve eğitimle harmanlayarak, eğitsel değerinin ve evrensel ahlak ilkelerine uygun bir yaşam biçimi yaratmayı hedefleyerek toplumsal barışa destek olur. Kullandığı yöntem sportmenlik (fair-play), rekabet ruhu, farklı kökenden gelen insanları kaynaştırmak ve eğitim programları ile bunu geliştirmektir. Bu amaçla olimpizm, Yesevi felsefesindeki yaklaşımla barışı teşvik etmek amacıyla spor ve eğitime destek vermektedir. Sporun eşit koşullarda yarışma (kurallar, hakem, fair-play, olimpizm anlayışı) prensipleri, Yesevi felsefesinin öngördüğü dostluğu, hoşgörüyü, sevgiyi, yardımlaşmayı telkin eden anlayışı ile çok yakındır ve hatta birebir örtüşmektedir. Sonuç olarak, Dünya’da olimpizm anlayışı, spor ve barışın temelini oluşturan yaklaşımları, Hoca Ahmet Yesevi “Divan-ı Hikmet” adlı eserinde bir öğreti olarak toplumsal barışın değerini yıllar öncesinden dile getirmiştir

Anahtar Kelimeler: