Görüntüleme
9
Türk kültür ve sanatının izlerini Orta Asya’dan başlayarak Balkanlar da dâhil olmak üzere geniş bir coğrafyada görmek mümkündür. Balkanlar; Türk kültür ve sanatının izlerinin sıklıkla görüldüğü bir coğrafyadır. Bu coğrafyada uzun yıllar hâkimiyet sürmüş olan Osmanlı İmparatorluğu beraberinde bölgeye Türk kültür ve sanatını da götürmüştür. Balkanlara yerleştirilen halkla birlikte Türk kültür ve sanatı Balkanlara da taşınmıştır. Türk sanatı ile Balkanlardaki yerleşik halkın sanatı zamanla kaynaşarak etkileşime girmiştir. Kozmopolit bir yapıya sahip olan Balkan coğrafyasında, sınırlar sürekli değişmiş, halklar ve kültürler birbirleriyle etkileşim halinde olmuşlardır. Kosova’da görülen örgü çorap veya bir dokuma örneğinin benzerinin Karadağ, Makedonya gibi başka Balkan ülkelerinde de görülmesi bu etkileşime örnek olarak verilebilir. Araştırmanın yapıldığı Kosova/Prizren, sınır komşuları ile etkileşim halinde olan bir şehirdir. Prizren’de Arnavut, Boşnak, Sırp, Hırvat ve Türk halkları varlığını göstermektedir. Özellikle günümüzde Prizren şehrinde Arnavut ve Türk varlığı azımsanmayacak ölçüdedir. Araştırmaya konu olan Kosova Prizren şehrinde bulunan Prizren Arnavut birliği binasında, Arnavut kültürünü yansıtan etnografik eserler, kıyafetler ve çoraplar sergilenmektedir. Kompleks, Kosova savaşı sırasında tahrip olmuş ve günümüzde yeniden tamamen inşa edilerek Prizren etnografya müzesi olarak hizmet vermektedir. Arnavut kültürünü yansıtan Prizren Arnavut birliği binası şehrin merkezinde, Gazi Mehmet Paşa Camii’nin hemen yanında yer alan ve 16. yüzyıla tarihlendirilen bir yapıdır. Günümüzde müze olarak kullanılan bu kompleks 2 kat ve 5 odadan oluşmaktadır. Arnavut kültürünü yansıtan etnografik eserler, kıyafetler, günlük kullanım eşyaları, döneminin portre figürleri ve Arnavut birliğinin unutulmaz şahsiyetlerinin resmedildiği tabloların sergilendiği bölümler bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğunun uzun yıllar boyunca hâkimiyetinde kalmış olan Kosova/Prizren başta olmak üzere birçok Balkan ülkesinde dokuma ve örme kültürü görülmektedir. Anadolu topraklarında olduğu gibi Balkan topraklarında da çoraplar toplumların sosyal ve kültürel özelliklerini yansıtmaktadır. Arnavut kültürünü yansıtan, kıyafetlerin önemli bir parçası olan çoraplar; desen, renk, hammadde ve kompozisyon özellikleri yönünden incelenerek kataloglanmıştır. Bu alan araştırmasında Prizren Arnavut birliği kompleksinde bulunan etnografya müzesinde 50 adet örme çorap incelenmiş olup, incelenen örneklerden 15 adedine bu çalışmada yer verilmiştir.
Starting in Central Asia and extending to the Balkans, it is possible to find traces of Turkish culture and art over a large geographic area. The Balkans is a geography where traces of Turkish culture and art are often seen. The Ottoman Empire, which has dominated this geography for many years, has brought Turkish culture and art to the region. Turkish culture and art have also been transported to the Balkans along with the people who have already migrated there. Turkish art and the art of the settled people in the Balkans have interacted by merging over time. In the Balkan geography, which has a cosmopolitan structure, borders have continuously changed, and people and cultures have interacted with each other. An example of this interaction can be given by the fact that a knitted sock or a woven sample similar to the one seen in Kosova can also be seen in other Balkan nations such as Montenegro and Macedonia. Weaving and knitting culture is observed in many Balkan countries, particularly Kosova / Prizren, which has been dominated by the Ottoman Empire for many years. As in the Anatolian lands, socks reflect the social and cultural characteristics of societies in the Balkans. Kosova/Prizren, the location of the study, is a city that interacts with its border neighbors. Albanian, Bosnian, Serbian, Croat and Turkish people show their presence in Prizren. Especially today, the Albanian and Turkish presence in Prizren is not to be underestimated. Ethnographic works, clothes and socks reflecting Albanian culture are exhibited in the building of the Albanian union of Prizren, located in Prizren, Kosova, which is the subject of the research. The goal of this research is to examine traditional socks and introduce their features using examples from the Kosovo ethnographic museum in Prizren. The socks and relevant museum literature have been examined to obtain data as a method. 50 traditional socks have been examined in the museum, and 15 traditional socks with different characteristics from these socks have been taken as samples. Socks, an essential part of apparel and a reflection of Albanian culture, have been categorized by examining their pattern, color, raw material, and composition properties. According to the research; It has been determined that the socks examined are multicolored, geometric decorations are used intensively, and they are straight lines, oblique lines, zigzag lines, dots, squares, circles, triangles, rhombuses and rectangles. Symbolic, that is, decorations loaded with meaning are combs, amulets, earrings, hooks, stars, eyes and cattle piss decorations. Flower, leaf, clover, and twig are examples of herbal decorations, whereas fish and bird are examples of figurative decorations. Natural wool yarn was used on the floor of the socks, while synthetic-orlon yarns were used in the designs. The color and pattern qualities of the socks made by the Albanians of Prizren represent the cultural traits of the local population.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler; Spor Bilimleri
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
