XIX. yüzyıldan itibaren İran’ın zayıflamasıyla birlikte Urmiye ve Salmas civarında yaşayan Nasturiler, batılı misyonerlerin tahrikleri sonucu bölgede önemli bir sorun haline gelmeye başladılar. Özellikle İngiltere ve Rusya devletlerinin bağımsızlık vaatlerine karşılık İran’daki Nasturiler, bu devletlerle birlikte hareket etmeye başladılar. Birinci Dünya Savaşı’nın adım adım yaklaştığı yıllarda da özellikle Rusya ile ilişkilerini sürdüren bu halk, Rusya’nın İran’daki siyasi ve iktisadi faaliyetlerinden sonra Rus koruyuculuğu altına girmek istediler. İran’ı bölen 1907 Rus-İngiliz Antlaşması’ndan sonra da İran topraklarını işgal etmeye başlayan Rusya, burada yaşayan Nasturiler arasındaki faaliyetlerini daha da artırdı. Osmanlı Devleti ise Hakkâri’deki Nasturilerle, İran’daki Nasturilerin iletişim halinde olmalarından dolayı bazı önlemler alma ihtiyacı hissetti. Nitekim Osmanlı topraklarında yaşayan Nasturilerin Ruslara meylini azaltmak için onlara silah yardımı ve vergi indirimi gibi vaatlerde bulundu. Fakat Nasturiler, Ruslarla ittifak yaparak Birinci Dünya Savaşı’nda İtilaf devletlerini destekleme kararı aldıktan sonra İran’daki Nasturiler, bölgede yaşayan Müslüman halka karşı çetin bir mücadele içerisine girdiler. Hakkâri ve civarında yaşayan Nasturilerin de İran topraklarına göç etmeleriyle İran’daki sorunlar daha da arttı. Nitekim İran Nasturileri, Rusların ve Ermenilerin de desteğini alarak bölgedeki Müslüman halkı topraklarından sürmeye başladılar. Bu olaylar neticesinde Osmanlı Devleti, 5 Kasım 1914 tarihinde harekâta geçti. Osmanlı birliklerinin İran topraklarına girmesiyle buradaki Nasturiler, yerlerini terk etmeye başladılar. Rusların desteği ile bir süre sonra tekrar yerlerine dönen Nasturiler, uzun süre bölgede sorun yaratmaya devam ettiler. Bu çalışmanın amacı, Birinci Dünya Savaşı sırasında Rusya’nın yanında yer alan Nasturilerin İran’da sebep oldukları olaylar ve bu olaylara karşı Osmanlı Devleti’nin tutumunu kaynaklar ışığında ortaya koymaktır.
The XIX. From the century, with the weakening of Iran, the Nasturists living around Urmia and Salmas began to become a major problem in the region as a result of the motions of Western missionaries. Specifically, in response to the promises of independence of the British and Russian states, the Nasturists in Iran began to act together with these states. In the years when the First World War approached, these people, especially those who continued their relations with Russia, wanted to enter under Russian protection after Russia’s political and economic activities in Iran. After the Russian-English treaty of 1907 which divided Iran, Russia began to occupy the territory of Iran, increasing its activities among the Nasturites living here. The Ottoman state, however, felt necessary to take some measures with the Nasturists in Hokkaido, because the Nasturists in Iran were in contact. In fact, the Nasturists living in the Ottoman territory made promises to them such as weapons aid and tax reduction to reduce their interests to the Russians. But after the Nasturists decided to support the Opposition States in the First World War by alliance with the Russians, the Nasturists in Iran entered a harsh struggle against the Muslim people living in the region. The problems in Iran have increased with the migration of the Hakhari and the surrounding Nasturists to the Iranian territory. Indeed, the Iranian Nasturists, with the support of the Russians and Armenians, began to drive the Muslim people in the region from their territory. As a result of these events, the Ottoman State entered action on 5 November 1914. As the Ottoman troops entered the territory of Iran, the Nasturists here began to leave their places. With the support of the Russians, the Nasturists, who returned to their places after a while, continued to create problems in the region for a long time. The aim of this study is to reveal the events that the Nasturists who were on the side of Russia during the First World War in Iran and the attitude of the Ottoman State towards these events in the light of the sources.
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|