Özet:

Toplumlar insanlık tarihi boyunca her zaman gelişim göstermiştir. Son yıllarda bu gelişim oldukça hızlanmış toplumsal ve kişisel alışkanlıkları değiştirmeye başlamıştır. Günümüz iş dünyasında daha fazla üretim ve daha az istihdam en çok tartışılan konuların başında gelmektedir. Endüstri ve üretim alanında hizmet veren kurumların kalitesini ve rekabet gücünü arttırmaları için kurumsallaşmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın amacı Denizli ili içinde üretim odaklı kurumsal tekstil sektörüne ait firmaları çalışan sayılarına göre psikolojik sözleşme olgusunu kavramsallaştırmaktır. Çalışmanın yöntemi ise tarihsel araştırma yönteminin betimsel bir araştırmasıdır. Çalışmada kullanılan ölçeklerden Psikolojik sözleşme ölçeği Robinson ve Rousseau (1994) tarafından potansiyel psikolojik sözleşme algısını ölçme amacıyla oluşturulmuştur. Kurumsallaşma ölçeği ise Miller, Raid ve Seymen’den alınan 21 sorunun düzenlenmesi ile oluşturmuştur. Çalışmada Denizli ilinde tekstil sektöründe üretim yapan 443 firmada çalışan 38.143 kişiden idari birimlerde çalışan 3.803 (N) kişinin psikolojik sözleşme olgusuna bakış açıları incelenmiştir. Çalışma için 800 anket formu dağıtılmış, 449 katılımcıdan geri dönüş alınmıştır. Çalışmada ikili karşılaştırmada t testi, çoklu karşılaştırmalarda ANOVA testi kullanılmıştır. Yapılar arası Korelasyon Matrisi kullanılmıştır ayrıca Güvenilirlik Testi için cronbach α testi kullanılmıştır. Psikolojik sözleşme ölçeği sonuçları çalışanların kurumsallık algılarına göre daha olumlu sonuçlar çıkarmıştır. Bu durum, kurumsallaşan firmalarda çalışanların psikolojik sözleşmeye daha yatkın olduğunu göstermektedir. Erkekler psikolojik sözleşmeye daha fazla önem verirken, kurumsallaşmada cinsiyet ayrımı görülmemiştir. Öğrenim durumu arttıkça psikolojik sözleşme ilkelerine ve firmanın kurumsal misyon ve vizyonuna olan algılamaları artmaktadır. Evli olan firma çalışanları psikolojik sözleşmede daha az ihlal gerçekleşmektedir. Göreve başlama şekli ve yabancı dil bilgisi psikolojik sözleşmeye etki etmezken göreve başlama şekli firmanın kurumsal yapısının varlığına ve yabancı dil bilgisi olan kişilerin kurumsal firmaları tercih ettiğini göstermektedir. Psikolojik sözleşmede çalışanların aldıkları maaşların etkisi vardır. Maaş arttıkça psikolojik sözleşme ve bağlılık artmakta iken kurumsallaşmada bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Çalışılan kurumda merkezi otoriteyle yönetilen kurumların hem psikolojik sözleşmeye hem de kurumsallaşma ölçeğine verdikleri cevaplar yönetim kurulu bulunan ve ortak kararların alındığı firmalara göre oldukça düşüktür.

Anahtar Kelimeler: