Özet:

Amaç: Savaş deneyimine bağlı olarak gelişen travmatik olaylara maruz kalan çocukların travma sonrasında strese karşı tepki düzeyinin arttığı bilinmektedir. Çalışmanın amacı, travma sonrası stres tepki düzeyinin aktivite-rol dengesi ve yaşam kalitesine etkisini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya ülkesinde savaş deneyimi yaşamış 12-16 yaş aralığındaki 92 mülteci çocuk katılmıştır. Katılımcılara Çocuklar için Travma sonrası Stres Tepki Ölçeği (ÇTSTÖ), Rol-Aktivite Dengesi Anketi (RADA) ve Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇİYKÖ) uygulanmıştır. Stres tepki düzeyinin aktivite-rol dengesi ve yaşam kalitesi ile ilişkisi incelenmiştir. Sonuçlar: Çocukların travma sonrası stres tepki düzeyi ile aktivite-rol dengesi arasında (r=-0,948, p=0,001) ve travma sonrası stres tepki düzeyi ile yaşam kalitesi arasında (r=-0,820, p=0,001) istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulundu. Tartışma: Savaş ve zorunlu göç gibi travmatik deneyimler nedeniyle aktivite-rol dengesi ve yaşam kalitesi olumsuz olarak etkilenmektedir. Çalışmamızda da her iki parametre travma sonrası stres tepki düzeyinin artışıyla beraber negatif yönde güçlü oranda etkilenmiştir. Bunun yanında, travma sonrası stres tepki düzeyinin aktivite-rol dengesi üzerindeki etkilerine yönelik mülteci popülasyonuyla yapılmış herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Travmatik yaşam deneyimlerine maruz kalan mülteci çocuklar için kapsamlı bir değerlendirme ve müdahale yaklaşımlarını içeren ergoterapi ve rehabilitasyon programlarının geliştirilmesi ve anlamlı ve amaçlı aktivitelerin oluşturulması çocukların mental sağlığı için büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler: