Özet:

Aralarında İş Hukuku ile Sosyal Güvenlik Hukukunun da yer aldığı çe- şitli bilim dallarının çalışanların işyerlerindeki sağlıklarını koruma altına alma hedefi kendini ilk olarak fiziksel zararlara yol açan riskler açısından göstermiş- tir. Bir diğer deyiş ile, ilk önce çalışanların fiziksel sağlıklarının koruma altına alınması amacı ile işyerlerinde uğranılabilecek iş kazaları ile meslek hastalıkları önlenmeye çalışılmış, meydana gelen iş kazaları ile meslek hastalıklarının mağdur üzerinde yarattığı zararların giderilmesine yönelik ise çeşitli mekaniz- malar öngörülmüştür. Zira, fiziksel zararlar psikolojik zararlara nazaran daha somut ve daha çabuk fark edilebilir niteliktedir. Ancak çalışanların maruz ka- labilecekleri riskler iş kazaları ile meslek hastalıklarından ibaret olmadığı gibi, zamana göre değişkenlik göstermekte ve tespiti de her zaman kolay olmamak- tadır1. Nitekim, Dünya Sağlık Örgütü ile Uluslararası Çalışma Örgütü’nün veri- leri uyarınca 1970’lerde kimyasallara maruz kalınmasından kaynaklanan risk- ler ön planda iken, 1980’lerde bu riskler yerini ergonomik problemlere bırak- mış, 1990’larda ise psiko-sosyal problemler ön plana çıkmıştır2. İşyerinde psi- kolojik taciz (mobbing) de bu tür problemlerdendir ve günümüzde, kamu sektö- rü – özel sektör, işçi – memur – çırak – stajyer – sözleşmeli personel ayrımı ol- maksızın tüm işyerlerinde ve tüm çalışanlar açısından ortak bir sorun haline gelmiştir. Bu nedenle de gündemi gün geçtikçe daha fazla meşgul etmektedir. Belirtilen durumun önemine binaen, çalışmamızda ilk olarak terminoloji, tanım ile süreç hususları bakımından işyerinde psikolojik taciz incelenecek, böylelikle söz konusu kavram ortaya konmaya çalışılacaktır. Daha sonra ise, psikolojik tacizin hukuka aykırılığının normatif dayanakları, işveren yükümlü- lükleri ile mağdurların başvurabilecekleri hukuki yollar ve ispat hususları 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi işçi-işveren ilişkisi çerçevesinde ele alınacaktır. Söz konusu tüm inceleme ve değerlendirmeler, Yüksek Mahkemenin bu güne kadar konu ile ilgili verdiği kararlardan tespit edebildiklerimiz ışığında yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: