Abstract:

Amaç: Bu makalede, Türkçe yazı ve ifadelerde ‘yayınlamak’ yerine ‘yayımlamak’ fiiline yer verilmesinin yanlış bir kullanım olduğu mevcut yayın ve yapılan bilimsel verilerin ışığında açıklanmaya çalışılmıştır. Tasarım/Metodoloj/Yaklaşım: İngilizcedeki ‘extension’ sözcüğünün Türkçe anlamlarından birisi de ‘yayım’dır. Yayım basit olarak örgün öğrenimin dışındaki bir yaygın eğitim sistemi olarak tanımlanabilir. Yayım, tarım ve kırsal kalkınma başta olmak üzere sanayi, sağlık ve eğitim alanına uygulanabilir. Türkiye’de yayım sözcüğü bu anlamda ilk defa 1934 yılında kullanılmasına ve Tarım Bakanlığında bir yayım servisi kurulmasına karşın Türkçe sözlüklerde bu anlam verilmemektedir. Bu arada yayım konusunda Türkiye’de ziraat fakültelerinde lisans düzeyinde verilen ‘Tarımsal Yayım ve Haberleşme’ gibi dersler olduğunu, aynı zamanda ‘yayım’ın akademik çalışmalara konu olan bilimsel bir alan olduğunu da hatırlamak gerekmektedir. Bu somut gerçeklere karşın ‘yayım’ sözcüğünden nasıl ve niçin türetildiği anlaşılmayan ‘yayımlamak’ fiili, yayın yapmak işleminin karşılığı olarak bu alanda otorite olan Türk Dil Kurumunun sözlük ve yazım kurallarında yer almaktadır. Uygulamada da ‘yayınlamak’ sözcüğüyle birlikte veya onun yerine kullanılmaktadır. Bu karmaşık durum dil ve edebiyat alanındaki bilim insanları ve uygulayıcıları arasında da tartışma konusu olmaktadır. Yapılan tartışmalar ve ilgili yayınlara dayalı olarak, konu kapsamlı olarak incelenmiştir. Bulgular: Dil bilimi çalışmalarında, dil bilimi yanında ilgili bilim dallarının da dikkate alınması gereklidir. Makale ile bir bilim alanı ve kendisi doğrudan fiil olan “yayım” kelimesine ek yapılarak “yayımlamak” şeklinde kullanımının doğru olmadığı ortaya konmuştur. Özgünlük/Değer: Konu daha önceki bazı çalışmalarda da ele alınmışsa da, bu makale ile sunulan bilgiler “yayım” bilim alanını temel alması itibarıyla özgündür.

Keywords: