Özet:

Lüccetü’l-esrâr Molla Abdurrahman Câmî’nin, Emir Hüsrev-i Dihlevî’nin Deryâ-yı Ebrâr adlı kasidesine yazdığı 100 beyitlik naziredir. Câmî’nin birinci divânı olan Fâtihatü’ş-şebâb’da bulunan Lüccetü’l-esrâr, mecazlarla örülü sembolik anlatımın yoğun olduğu tasavvufî bir kasidedir. Muhtevası itibariyle pendnâme olan bu kaside, Osmanlı’da çok beğenilmiş ve üzerine çok sayıda manzum, mensur tercümeler ve mensur şerhler yazılmıştır. Yapılan şerh ve tercümelerin temel nedeni Lüccetü’l-esrâr’daki sembolik anlatımdan kaynaklı müphemliği gidermektir. Bunun haricinde mütercim veya şarihlerin artlarında eser bırakma isteği ve Feyzî’de olduğu gibi kasideyi anlama çabası nedeniyle Lüccetü’l-esrâr tercüme veya şerh edilmiştir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla Lüccetü’l-esrâr’a yapılan üç tane manzum tercüme bulunmaktadır. Bunlardan ilki Erzurum kadı vekili Ahmed Râşid’e, diğeri Hafız Hulûsi Efendi’ye, üçüncüsü ise Feyzî’ye aittir. Ahmed Râşid’in manzum tercümesi makale olarak çalışılmış, Feyzî’nin, eserin mukaddimesindeki ifadelerinden haberdar olduğumuz Hafız Hulûsi Efendi’nin manzum tercümesine ise ulaşılamamıştır. Bu çalışmada Feyzî’nin manzum Lüccetü’l-esrâr tercümesi latinize edilerek sunulmuştur. Tercümenin tespit edebildiğimiz tek nüshası bulunmaktadır. Feyzî, kasideyi beyit beyit tercüme etmiş, her beyti Farsça aslının altına yazmıştır. Bundan dolayı kasidenin Farsça aslı da yazma nüshada olduğu şekliyle verilmiştir. Feyzî’nin hayatına dair kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlayamadığımızdan dolayı onun terceme-i hâli Lüccetü’l-esrâr’ın mukaddimesinde verdiği bazı bilgilerden hareketle yazılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Lüccetü’l-esrâr’a yapılan tercüme ve şerhler genel hatlarıyla tanıtılmaya gayret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: