Özet:

Türkiye’de kadınların parlamentoda temsilinde siyasal partilerin rolünü tartışan bu çalışmanın temel iddiası kadınların siyasal temsilinde ve parlamentonun cinsiyet kompozisyonunun oluşmasında son kertede belirleyici olanın partilerin tutumları olduğudur. Partilerin özellikle aday belirleme ve aday listeleri oluşturmadaki tercihleri kadınların siyasal temsilini doğrudan belirlemektedir. Buradaki tartışmada 1983-2018 arası dönemde yapılan on bir genel seçim sonunda TBMM’ye giren on üç farklı siyasi partinin aday listeleri esas alınmıştır. İlk olarak kadınların parlamentoda temsilinin tarihsel seyri ile mevcut durum ortaya konulacaktır. Daha sonra 1980’lerden itibaren yaşanan ve kadınların siyasal temsilini etkileyen gelişmeler ile partilerin kadın temsili konusundaki yaklaşımları ele alınacaktır. Son olarak, partiler bazında ve dönemler itibariyle yapılacak inceleme ile aday listelerindeki temel örüntüler ve genel eğilimler ortaya konulacaktır. Araştırmanın öne çıkan bulgularından ilki partilerin aday belirleme ve liste oluşturmadaki yaklaşımlarının kadınların parlamentoda temsil düzeyini de belirlediğidir. Partiler arasında listeler bazında yapılan bir karşılaştırmada merkez sağ partiler ile merkez sol partiler arasında büyük farkların olmadığı, milliyetçi sağ ve muhafazakar partilerin cinsiyet eşitliği ve kadınların siyasal temsili düşüncesine en mesafeli partiler olduğu, liderin cinsiyetinin partinin cinsiyet eşitliğine yaklaşımında ve kadın politikasının oluşturulmasında belirleyici olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: