Özet:

Bu çalışmanın amacı, genç futbolcuların bazı fiziksel uygunluk ve somatotip özelliklerinin oynadıkları mevkilere göre karşılaştırılmasıdır. Çalışmaya Ankara’da süper ligde yer alan bir takımın altyapısında 16 yaş grubunda futbol oynayan toplam 36 (defans (n=12), orta saha(n=12) ve forvet(n=12)) gönüllü sporcu katılmıştır. Çalışmaya katılan deneklerin boy uzunluğu, vücut ağırlığı, deri kıvrım kalınlığı, çevre ve çap ölçümleri yapılmıştır. Vücut yağ yüzdesi Açıkada formulü ile hesaplanırken somatotip özellikler HeathCarter yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Anaerobik performans ise Wingate anaerobik güç ve kapasite testi (WAnT), aktif sıçrama, skuat sıçrama ile belirlenirken, sürat belirlemek için 10m., 30m. Testi ile çeviklik belirlemek için ise HÜFA testi kullanılmıştır. Verilerin analizinde fiziksel özelliklerin futbolcuların oynadıkları mevkilere göre değerlendirilmesi amacıyla Tek Yönlü Varyans Analizi kullanılmıştır. Yapılan ölçümler sonucunda defans oyuncularının yaş 16.4± 0.4 yıl, boy uzunlukları 175.4± 6.0 cm., vücut ağırlıkları 65.02 ± 6.7 kg., BMİ 21.15 ±1.5 olarak, orta saha oyuncularının yaş 16.2 ± 0.3 yıl, boy uzunlukları 171.4 ± 4.6 cm., vücut ağırlıkları 63.3 ± 5.9 kg., BMİ 21.52 ±1.62 olarak bulunurken forvet oyuncularının yaş 16.5± 0.5 yıl, boy uzunlukları 171.8 ± 3.9cm., vücut ağırlıkları 63.9 ± 6.5kg., BMİ 21.61±1.68 olarak bulunmuştur. Bununla birlikte çalışmaya katılan futbolcuların, düşük vücut yağ yüzdesine (defans oyuncuları: 5.32±1.12; orta saha oyuncuları: 5.35±1.14; forvet oyuncuları: 5.44±1.75) ve ekto-mezomorf (do: 2.09-3.56-3.36; oso: 2.413.69-2.94; fo: 2.42-3.87-2.87) özelliklere sahip olduklarını göstermiştir. Ayrıca fiziksel anaerobik performans değerlendirme sonucunda; defans oyuncularında wingate anaerobik güç, 712.6±1317 watt; anaerobik kapasite 549.9±88 watt, relatif anaerobik güç 10.9±1.2 W.kg1; relatif anaerobik kapasite, 8.4±0.7 W.kg-1; aktif sıçrama, 39.6±3.8cm; skuat sıçrama, 35.9±3.7cm; 10m, 1.7±0.1sn; 30m, 4.2±0.2sn; ve HÜFA 10.5±0.3sn olarak, orta saha oyuncularında wingate anaerobik güç, 692.5±80.7 watt; anaerobik kapasite, 536.1±49.9watt, relatif anaerobik kapasite, 8.5±0.3W.kg-1; relatif anaerobik güç, 11.0±1.0watt; aktif sıçrama, 38.2±2.9; skuat sıçrama, 34.2±2.2; 10m, 1.6±0.3; 30m, 4.2±0.1; ve HÜFA 10.5±0.3 olarak bulunurken; forvet oyuncularında wingate anaerobik güç, 691.7±107.1; anaerobik kapasite 528.8±90.5; relatif anaerobik güç 10.8±0.9; relatif anaerobik kapasite, 8.2±0.9; aktif sıçrama, 39.2±6.8; skuat sıçrama, 35.1±4.8; 10m, 1.7±0.1sn; 30m, 4.2±0.1; ve HÜFA 10.6±0.5 olarak bulunmuştur. Yapılan Tek Yönlü Varyans Analizi sonuçları futbolcuların mevkilere göre elde edilen değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05). Sonuç olarak yapılan maç analizleri futbolcuların 90 dk.lık bir maç içerisinde oyuncuların yaklaşık 1000-1400 civarında farklı hareketi oynadıkları mevkilere göre farklı sıklıklarda yaptıklarını göstermesine rağmen yapılan istatistiksel analizler sonucunda mevkiler arasında bir farklılık çıkmaması, oyuncuların oynadıkları mevkilerin gereksinimleri doğrultusunda antrene edilmediğini düşündürmektedir

Anahtar Kelimeler: