Bitlis, Dicle Nehri’nin kollarından birini oluşturan Bitlis Çayı’nın güneydoğu Toroslar arasında açtığı dar ve derin bir vadide, deniz seviyesinden 1400-1450 metre yükseklikte kurulmuştur. Sahip olduğu coğrafi konum nedeniyle bulunduğu dağlık ve engebeli alanda, El-Cezire düzlüklerini Doğu Anadolu’nun merkezi platolarına, oradan İran ve Kafkasya’ya bağlayan yol üzerinde bulunması nedeniyle, çok eski dönemlerden itibaren, insanların zorunlu olarak geçmek zorunda kaldıkları bir güzergâh olmuştur. Bu nedenle kent, tarihsel süreçte Urartular, Asurlular, Medler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Eyyubiler, Ermeni Krallıkları ile bazı Kürt Beyliklerinin ve Osmanlıların hâkimiyet tesis etmek istedikleri bir yer olmuştur. Kent ayrıca doğu ve güneydoğu Anadolu’ya gelen Tavernier, Kinneir, Ainsworth, Brant, Taylor, Müller Simonis, Hyvernat, Nolde gibi kimi batılı seyyah ve araştırmacıların da ilgisini çekmiştir. Bu seyyah ve araştırmacılarından birisi de İngiliz seyyah ve araştırmacı olan H. F. B. Lynch’tir. Bu çalışma, İngiliz asıllı Lynch’in 1893 ve 1898 yıllarında yaptığı iki geziye dair kayıt altına aldığı ve ilk olarak 1901 yılında “Armenia Travels and Studies” adıyla Londra’da yayınlanan gezi notlarına dayanmaktadır. Çalışmanın amacı, Lynch’in gezi notlarından yola çıkarak, kentin tarihi coğrafyası, fiziki yapısı ve sosyal dokusu hakkında verdiği bilgileri değerlendirerek Bitlis’in tarihi geçmişinin aydınlatılmasına yönelik bazı katkılar sağlamaktır.
Bitlis is founded in a narrow and deep valley where the Bitlis Tea, which forms one of the arms of the Dicle River, opens between the southeastern Toros, at 1400-1450 meters above sea level. In the mountainous and narrow area that it possesses because of its geographical location, Al-Cezar has been a path that people have forced to pass for the very ancient times, because it is located on the road that connects the plains to the central plates of Eastern Anadolu, from there to Iran and the Caucasus. Therefore, the city, in the historical process, has been a place where Urartans, Asurans, Medlers, Perses, Romans, Byzantines, Selchucks, Eyyubs, the Armenian kingdoms and some Kurdish Bejliks and Ottomans want to establish domination. The city has also attracted the interest of some Western travelers and researchers from the east and southeast of Anatolia, such as Tavernier, Kinneir, Ainsworth, Brant, Taylor, Müller Simonis, Hyvernat, Nolde. One of these travelers and researchers is the British traveler and researcher H. F. B. Lynch. This study is based on two travel notes recorded by English-born Lynch in 1893 and 1898 and first published in London in 1901 under the name "Armenia Travels and Studies". The aim of the study is to provide some contribution to the lighting of Bitlis' historical history by evaluating Lynch's travel notes, the information he has given about the city's historical geography, physical structure and social tissue.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|