Görüntüleme
14
İndirme
1
Komplo teorileri, dünya genelinde giderek önemli bir araştırma konusu haline gelmektedir. Hatta bu konunun kapsamlı olarak anlaşılması ve terminolojisinin tanımlanması için ansiklopedik çalışmalar ve sözlük derlemeleri yapılmaktadır. Çünkü komplo teorilerinin zararlı yönlerinin bertaraf edilme yolunun, onların bütüncül bir şekilde anlaşılmasına bağlı olduğuna inanılmaktadır. Böylece hangi tipten olaylar olduğunda, hangi tipten komplo teorilerinin yayılmaya başlayacağını tahmin etmek daha mümkün hale gelmektedir. Dolayısıyla komplo teorilerinin bütüncül olarak anlaşılması, onların sızabileceği yerleri önceden kestirmek için bir imkân yaratmaktadır. Bütüncül perspektifli çalışmalar, komplo öznesi olarak sunulan bazı aktörlerin, önceden tanınmasına ve onların komplo potansiyelinin olup olmadığının anlaşılmasına hizmet edebilecek niteliktedir. Bu bağlamda bilhassa Amerika ve Avrupa’nın bazı bölgelerinde, komplo teorilerinin tematik olarak ele alındığı, bu hikâyelerin içerisindeki öznelerin soruşturulduğu ve nihai olarak komplo anlatılarının kökenleriyle beraber eleştirel bir süzgeçten geçirildiği pek çok çalışmayı işaret etmek olasıdır. Buna karşın Türkiye'de komplo teorilerini konu edinen akademik çalışmaların henüz yeni sayılabilecek bir tarihinin olduğu ve yapılan çalışmaların da genel olarak parçalı bir şekilde organize edildiği görülmektedir. Söz konusu boşluktan hareketle bu makale, Türkiye'de popüler olan başlıca komplo teorilerini bütüncül bir şekilde ele almış ve komplo teorilerinin beslendiği ana kaynakları açığa çıkarmayı amaçlamıştır. Tapınak Şövalyeleri, Masonlar, İlluminati, Yahudiler, aşılar, ilaçlar, şirketler, derin devlet, dönmeler, Büyük Ortadoğu Projesi ya da Jön Türkler gibi yaygın olan pek çok komplo anlatısının ve öznesinin birlikte ele alınması, komplo teorilerinin bazı ortak yönlerini ortaya koymuştur. Burada öznesi ve kompozisyonu ne kadar farklı olursa olsun, komplo hikâyelerinin birbiriyle aşırı benzerliklere sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Nitekim bu çalışmada Türkiye'deki komplo teorisyenlerinin Batılı kaynaklardan ziyadesiyle beslendiği ve aslında komplo hikâyelerinin birbirini tekrar eden bir anlatı biçiminden türetildiği görülmüştür. Hatta Türkiye'nin kendi sosyolojik dinamiklerinden ortaya çıktığı düşünülen komplo hikâyelerinde bile, biçim, içerik ve üslup itibariyle Batı'da ortaya çıkan anlatıların izlerini sürmenin mümkün olduğu anlaşılmıştır. Nihai olarak Türkiye’deki farklı temalardaki komplo teorilerinin temel işleyiş dinamiklerinin keşfedilip, bunların benzerliklerinin bütüncül çalışmalar marifetiyle kapsamlı bir şekilde ortaya konulması gerektiği ortaya çıkmıştır.
Conspiracy theories are becoming an increasingly important research topic worldwide. In fact, encyclopedic studies and dictionary compilations are being carried out to comprehensively understand this subject and define its terminology. Because it is believed that the way to eliminate the harmful aspects of conspiracy theories depends on a holistic understanding of them. This makes it more possible to predict which types of events will lead to which types of conspiracy theories being spread. Thus, a comprehensive understanding of conspiracy theories creates an opportunity to anticipate the places where they can infiltrate in advance. Studies with a holistic perspective can serve to recognize some of the actors presented as subjects of conspiracy and to understand whether they have the potential for conspiracy. In this respect, it is possible to point to a number of studies, particularly in the United States and in some parts of Europe, in which conspiracy theories are analyzed thematically, the subjects within these stories are investigated, and ultimately conspiracy narratives are critically filtered along with their origins. However, it is seen that academic studies on conspiracy theories in Turkey have a relatively new history and the studies are generally organized in a fragmented manner. In light of this gap, this article provides a holistic overview of the main conspiracy theories popular in Turkey and aims to reveal the main sources from which conspiracy theories are based. The analysis of many common conspiracy narratives and their subjects, such as the Knights Templar, Freemasons, Illuminati, Jews, vaccines, drugs, companies, the deep state, dönmes, the Great Middle East Project [BOP] or the Young Turks, reveals some common aspects of conspiracy theories. This reveals that no matter how different the subject and composition, conspiracy stories have extreme similarities with each other. Indeed, this study has shown that conspiracy theorists in Turkey benefit greatly from Western sources and that conspiracy stories are in fact derived from a repetitive narrative form. It has been observed that even in conspiracy stories that are thought to originate from Turkey's own sociological dynamics, it is possible to trace the traces of narratives that emerged in the West in terms of form, content, and style. Finally, it has become clear that the basic working dynamics of conspiracy theories in different themes in Turkey should be explored and their similarities should be comprehensively revealed through holistic studies.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
