Özet:

Diğer mezheplerde olduğu gibi Şâfiî mezhebi de birçok aşamadan geçerek teşekkül sürecini tamamlamıştır. Bu itibarla Şâfiî mezhebinin kuruluş, nakil, tahrir-tenkih ve istikrar dönemleri olmak üzere dört aşamadan geçtiğini söylemek mümkündür. Şâfiî mezhebinin kuruluşu, 195-204/810-820 yılları arasındaki Şâfiî’nin mutlak müçtehit olduğunu gösteren kavl-i kadîm, kavl-i cedîd dönemlerini konu edinmektedir. Mezhebin nakil dönemi, Şâfiî’nin vefatından (ö. 204/820) talebelerinden Rebî‘ b. Süleymân el-Murâdî’nin ölümüne (ö. 270/883) kadar olan süreci oluşturmaktadır. Mezhebin istikrar dönemi ise, Murâdî’nin vefatından (ö. 270/883) Gazzâlî’nin vefatına (ö. 505/1111) kadar olan süreci kapsamaktadır. Şâfiî mezhebinin teşekkülünü tamamladığı dördüncü aşama ise tahrir ve tenkih dönemi olarak anılmaktadır. Bu dönem, Gazzâli’nin vefatı (ö. 505/1111) ile Şemsüddîn er-Remlî’nin vefatı (ö. 1004/1595) yılları arasını kapsamaktadır. Bu dönemde ise mezhebin iki tenkih sürecinden geçtiği ifade edilmektedir. Bu çalışmada Şâfi’î mezhebinin teşekkülüne katkı sağladığı dönemlere ve bu dönemlerde faaliyet gösteren önemli bazı fakihlere kısaca değineceğiz.

Anahtar Kelimeler: