Özet:

Sürdürülebilirlik kavramı çevresel, sosyal ve ekonomik olmak üzere üç temel bileşenden oluşmaktadır. Çevresel bileşen doğal kaynakların ve ekosistemin korunması üzerine odaklanırken, ekonomik bileşen kaynakların verimli kullanımı ve düşük maliyetli üretim ve kullanıma vurgu yapmaktadır. Sosyal bileşen ise kültürel parametreleri de kapsayarak, yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, tarihi ve kültürel değerlerin korunması, sosyal ilişkilerin güçlendirilmesi gibi geniş bir içerikte tartışılmaktadır. Tarihi ve kültürel değerlerin başat aktörlerinden biri de tarihi yapılardır. Kentsel gelişmelerle özgün bağlamından kopan bu yapılar çoğu atıl kalmaktadırlar. Tarihi yapıların yıkılıp yok olmadan sosyal yaşama katılması kent belleğinin canlı tutulması üzerinde önemli bir rol oynar. Tarihi yapıların koruma amaçlı yeni bir işlevde kullanımları sosyal sürdürülebilirliğin önemli araçlarından biridir. Yeni işlevin belirlenmesinde müzeler, günümüzde sıkça tercih edilen bir uygulamadır. Bu çalışmada yeniden işlevlendirilen tarihi yapıların sosyal sürdürülebilirliği tartışılmıştır. Çalışmada Samsun kent merkezinde müze işlevinde kullanılan iki tarihi yapı örneklem olarak belirlenmiştir. Çalışmanın yöntemi sosyal sürdürülebilirliğin örneklem yapılar üzerinden sınanması ve yapıları deneyimleyen kullanıcıların söylemlerinin MAXQDA 2022 programında içerik analizinin yapılması olmak üzere iki aşamalı bir değerlendirme sistemi üzerine kurgulanmıştır. Sonuç olarak sosyal sürdürülebilirliğe olumlu yönde katkı sağladıkları görülürken, sanal miras, toplumsal gelişim, konum ve mekansal özelliklerinin bazı noktalarda yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: