Özet:

Amaç – Çalışmanın amacı, benzer coğrafyalarda bulunmakla beraber, farklı kültürel ve demografik yapılarda bulunan iki ülkenin vatandaşları arasında, tartışmasız en yüksek sosyal medya kullanıcıları olan Üniversite öğrencilerinin satın alma davranışları arasındaki farklılıklar ve benzerliklerin ortaya çıkarılmasıdır. Her ne kadar farklı teknolojik alt yapılar kullanılsa da, sosyal medyanın satın alma davranışlarını ne yönde etkilediğini ortaya koymak çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Çalışmada geçerlik ve güvenirlik testleri dışında faktör analizi ve ki kare ilişki testleri yapılmıştır. Yöntem – Araştırmada, nicel bir araştırma yöntemi uygulanmıştır. Nicel araştırmaların türleri içinde bu araştırmanın amacına bağlı olarak korelasyonel araştırma türleri içinden keşfedici korelasyonel araştırmasının uygun olacağı düşünülmüştür ve buna göre iki ülkedeki müşterilerinin satın alma sürecinde görüş ve deneyimlerinden yararlanmak adına anket kullanmak suretiyle 400’ü İran’da, 400’ü Türkiye’de toplamda 800 kişi ile yüz yüze anket görüşmesi gerçekleştirilmiştir. Bulgular – Çalışmada elde edilen bulgulara göre, araştırmaya katılan Türk ve İranlı tüketicilerin sosyal medyada satın alma öncesi tüketici davranışlarında bir farklılaşma olup olmadığına bakılmış ve 0,05 önem düzeyinde anlamlı bir farklılaşma tespit edilmiştir. İranlı tüketiciler internette daha çok zaman geçirmekle beraber, sosyal medyada kalma süreleri az da olsa Türk tüketicilere göre daha azdır. Her iki ülkede ürün satın alma sonrası sosyal medyada paylaşım yapma oranı % 50 dolayındadır ve iki ülkenin tüketicilerinde benzerlik görülmektedir. Tartışma – Literatürde görüldüğü üzere sosyal medyanın tüketici davranışlarını etkilediğine yönelik son on yıl içerisinde çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışma da özellikle coğrafi bir yakınlığı olmasına rağmen farklı kültürel ve teknolojik alt yapısı olan Türkiye ve İran gibi iki ülkenin, belirli yaş aralığında olan tüketicilerin davranışlarındaki ve sosyal medyaya tepkilerindeki farklılık ve benzerlikleri ortaya koymaktadır. Bu süreçte farklı sosyal medya araçlarının ülkelerinde popüler olmasına rağmen, sosyal medya olgusunun etkisinin büyük oranda benzerlik taşıdığı görülmektedir. Bu ve benzeri çok kültürlü karşılaştırmalı çalışmalar, sosyal medyanın pazarlama süreçlerindeki etkisini anlamak adına önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler: