Abstract:

İzmir bölgesinde merada otlayan sağlıklı koyunlarda serum bakır (Cu), demir (Fe), total demir bağlama kapasitesi (TDBK) ve Çinko (Zn) seviyelerinin tespit edilmesinin planlandığı bu çalışmada, İzmirin farklı ilçelerinin (Karşıyaka. Seferihisar, Torbalı, Kemalpaşa, Urla) değişik köylerinden, her bir sürüden en az 10 koyundan olmak üzere 15 sürüden toplam 250 adet kan ömeği toplandı. Hemolizliter ayrıldıktan sonra kalan 210 adet serumda Cu, Fe, TDBK ve Zn düzeyleri Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresinde tayin edildi. Serum bakır, demir, demir bağlama kapasitesi ve çinko düzeyleri yönünden yapılan değerlendirmelerde ilçeler ve sürülerin ortalama değerleri arasında istatistiksel açıdan p<0.01 düzeyinde anlamlı farklılıklar tespit edildi. İlçeler arasında önemli farklılıklar olmakla beraber, Fe ve Zn yönünden en düşük değere sahip ilçe ve sürülerin ortalama değerlerinin, normal değerlerle benzer veya üstünde bulunmasından dolayı, bu ilçelerin meralarının bahsedilen elementler yönünden yeterli olabileceği ve dolayısı ile rasyonlara bu elementlerin ilavesine gerek olmadığı söylenebilir. Bakır yönünden yapılan değerlendirmede ise, Torbalı ilçesinin ortalama serum bakır düzeyi diğer ilçelerden p<0.01 oranında anlamlı olarak düşük bulunduğu gibi, normal değerlerin de alt sınırında bulunmuştur. Torbalı'daki bir sürünün ortalaması ve koyunların % 54.54'ünün serum Cu değerleri noksanlık sınırının altında tespit edilmiştir. Bütün bu bulgular ışığı altında, bitki ve toprak analizi yapılmamakla beraber, bu ilçe mera bitki ve toprak düzeylerinin bakır yönünden noksan olduğunu ve merada otlayan hayvanların rasyonlanna bakır yönünden takviye yapılmasının gerekliliği söylenebilir.

Keywords: