Özet:

Dil yeterliğinin temel bileşenlerinden biri olarak kabul edilen edimbilimsel yeterlik, sözeylemleri etkili kullanabilme becerisini içerir. İkinci/yabancı dil bağlamında, sözeylemlerin etkili bir biçimde kullanılması esas olarak iki nedenden ötürü önemlidir: i) sözeylemler iletişimin temel yapı taşlarından biridir, ii) sözeylemler hedef konuşma topluluğunun temel sosyal normlarını ve kültürel değerlerini yansıtmaktadır. Talep etme, özür dileme ve reddetme gibi sözeylemler pek çok çalışmada incelenmiş olsa da öneride bulunma sözeylemi ikinci/yabancı dil bağlamında ve özellikle yazma ortamında nispeten sınırlı sayıda çalışmada ele alınmıştır. Bu nitel çalışma, yetişkin Türk öğrencilerin öneri sözeylemini İngilizce’de yazılı ortamda nasıl gerçekleştirdiklerini irdelemektedir. Nitel veri, katılımcıların nasıl öneride bulunduklarını ve bu önerilerde ne tür dil stratejileri ve unsurlarını kullandıklarını anlamayı amaçlayan senaryo bazlı bir iletişimsel etkinlik kullanılarak toplanmıştır. Nitel içerik analizinin sonuçlarına göre,sık kullanılan öneri stratejisi türü “konvensiyonelleştirilmiş” stratejiler iken, “doğrudan” stratejiler ise sınırlı sayıda kullanılmıştır. Ayrıca, katılımcıların öneri stratejisi olarak çoğunlukla olasılık ve gereklilik bildiren yapıları kullandıkları saptanmıştır. Buna ek olarak, katılımcıların mümkün olduğunca işbirlikçi bir söylemde bulundukları ve iletişim kurulan kişiye yöneltilen dayatmayı daha az tehdit edici hale getirmeye çalıştıkları katılımcıların sıklıkla kullandığı “yapabiliriz” yapısından da anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: