Kullanım Kılavuzu
Neden sadece 3 sonuç görüntüleyebiliyorum?
Sadece üye olan kurumların ağından bağlandığınız da tüm sonuçları görüntüleyebilirsiniz. Üye olmayan kurumlar için kurum yetkililerinin başvurması durumunda 1 aylık ücretsiz deneme sürümü açmaktayız.
Benim olmayan çok sonuç geliyor?
Birçok kaynakça da atıflar "Soyad, İ" olarak gösterildiği için özellikle Soyad ve isminin baş harfi aynı olan akademisyenlerin atıfları zaman zaman karışabilmektedir. Bu sorun tüm dünyadaki atıf dizinlerinin sıkça karşılaştığı bir sorundur.
Sadece ilgili makaleme yapılan atıfları nasıl görebilirim?
Makalenizin ismini arattıktan sonra detaylar kısmına bastığınız anda seçtiğiniz makaleye yapılan atıfları görebilirsiniz.
 Görüntüleme 26
 İndirme 3
ŞIDA KARTLİ KONUŞMASININ YAYILMA ALANI VE GÜNÜMÜZ DURUMU ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMALAR
2021
Dergi:  
KARADENİZ - BLACK SEA – ЧЕРНОЕ МОРЕ
Yazar:  
Özet:

Kartli ağzı, Kakheti'den Imereti'ye kadar geniş bir bölgeyi kapsar. Söz konusu ağız kalıp halde değil, yöreye göre konuşma özellikleri gösterir. Kartli ağzında bulunan özellikler, Kartli Bölgesi’nin hemen hemen tüm yerleşim yerlerinde belirgindir. Kartli (Merkez Kartli) ağzı diğer ilçeleriyle birlikte Kareli, Gori, Kaspi ve Mtskheta ilçelerinde de gözlemlenir. Bu ağız Şida Kartli denen (Hashuri, Kareli, Gori, Kaspi) bölge dışında olan, Kartli’nin diğer bölgelerinde de konuşulmaktadır. Hashuri lehçesi, Batı Kartli bölgesinde konuşulan ağıza aittir. Mtskheta ilçesi ise Şida Kartli mıntıkası dışındadır. Kartli bölgesi ağız özellikleri yukarıda adı geçen bölgede konuşulmaktadır, Bölgenin kasaba ve köylerde başka lehçelere ait özelliklere de rast gelinmektedir. Bu durum dilin iç potansiyelinin, nüfus göçünün ve diğer ağızlarla karşılıklı temastan kaynaklanmaktadır. Ateni ve Tsedisi Vadilerinde nadir bir tarzda, ancak Mtiuluri ağzının bazı özelliklerine de rast gelinmektedir. Kartli ve Acara ağızlarının dil kodları, Gori ilçesi Tsitelubani sakinlerinin konuşmasında yer alan yalın hal ile zaman açıklamalarında belli olmaktadır. Küçük Liakhvi vadisi köylerindeki konuşmalarda iki nesneli ve üç nesneli fiillere, çift bileşik ile eklere rast gelinmektedir. Neredeyse Şida Kartli'nin tüm vadilerinde oturan nüfusun konuşmasında, a, e i, o, u ünlülerin uzatılarak kullanılmasına rast gelinmektedir. Şida kartli konuşmasındaki fonetik değişikliklerin bir sonucu olarak Gürcü edebi dilinin fiil önekleri aşağıdaki biçimde ortaya çıkabilir: a®e, ga®ge, gada®gade, da®de, ça®çe, tsa®tse, şe® şi, mi®me, mo®me, mo®ma. Sözlü öneklerde, çoğunlukla a, e, o gibi üç ünlü değişir. Gürcü edebi dili ve Gürcü dilinin diğer ağızlarındaki gibi, Şida Kartli ağzının vurgulu ünlüleri (-a ve -i) isimler ve konuşmanın diğer söz bölükleriyle birlikte kullanılır. Bu tür durumlar, empatik kelime dağarcığının uygulanması ile belirli bir bağlamda kullanılmasının gerekli olduğunu gösterir. Empatik ünlülerin -a ve -i aracılığı, zaman zarfı için bir özellik ile vurgulanır. -T (თ) sesleri ile sonuçlanan zaman zarfında bu sesler genellikle kolaylıkla tekrarlanır ve belirli (tsinata-tsinati, dilita-diliti) durumlarda, bunların kullanımı analoji ve birleşme eğilimi ile açıklanmalıdır. Şida Kartli bölgesinin etnik olarak çeşitliliğin arz etmesine rağmen, diğer dillerle temasların neden olduğu dilsel değişiklikler tespit edilmemiştir. Kartli lehçesinin karakteristik özellikleri, Didi ve Patara Liakhvi Vadilerinde muhafaza edilen ses özellikleri konuşmalarda daha çok korunmuştur. 2008 savaşından sonra Kartli'nin çeşitli yerlerine göç süreci bu vadilerden başlamış olsa da, gelecekte konuşmalarına da yansıyacaktır.

Anahtar Kelimeler:

The Area Of Spread Of Shida Kartlian Speech and The State Of Study In Relation To The Present
2021
Yazar:  
Özet:

Kartlian dialect is spread over a wide area from Kakheti to Imereti. Kartlian is not monotonous, peculiarities of speech are observed according to the parts. Peculiarities characteristic for Kartlian characterize the speech of almost all parts. Among them is Shida Kartlian (Central Kartli) sub-dialect, which includes the speech of Kareli, Gori, Kaspi and Mtskheta municipalities. This area of spread of dialect speech does not coincide with the administrative division of Shida Kartli (Khashuri, Kareli, Gori, Kaspi). Khashuri's speech belongs to Western Kartlian, while Mtskheta Municipality is not part of the Shida Kartli administrative unit. The main linguistic phenomena characteristic for Kartlian are confirmed in this region, however, the peculiarities of speech are observed according to the valleys and villages, which is due to the revelation of the internal potential of the language, migration of the population and relations with representatives of other dialects. Some events characteristic for Mtiuluri appear from time to time and very faintly, but still, in the speech of the valleys of Ateni and Tsedisi. The adverbs of time with the Nominative case mark confirmed in the speech of the village of Tsitelubani in Gori Municipalityindicate to the cases of switching the speech codes of Kartlian and Adjarian. In the villages of Patara Liakhvi valley two- and three-object verbs, paired conjunctions and particles are observed. In almost all speeches of Shida Kartli valley the cases of continuation of vowelsa, e, i, o, u are confirmed. Preverbs existing in Georgian literary language as a result of phonetic changes may appear in Shida Kartluri, with the following form: a®e, ga®ge, gada®gade, gada®gede, da®de, da®de, cha®che, tsa®tse, she®shi, mi®me; moma….In the verb prefixes mainly changes three vowels: a, e. o. Extending vowel –a in Shida Kartluri, like literary Georgian language and other dialects of Georgian language, is used with nouns and other parts of speech. Vowel –a is expressed as with proper as common vowel-root nouns and pronouns in a suitable situation in an Ergative case too. For adverbs of time with –a and –i extending vowels are charecterised accentation. These vowels are often exchangedfreelyand represent the same amountin the adverbs of time ending with -t (tsinata-tsinati/ago, dilita-diliti/in the morning), in some cases their use must be explained by analogy and tendency of unification. Although Shida Kartli is not ethnically monotonous, the linguistic changes caused by contact with other linguistic units are not confirmed. The peculiarities of the Kartlian dialect are more preserved in the speech of Didi and Patara Liakhvi valleys, however, after the August 2008 war, the process of migration from these valleys to different parts of Kartli began, which will affect their speech in the future.

Anahtar Kelimeler:

Atıf Yapanlar
Bilgi: Bu yayına herhangi bir atıf yapılmamıştır.
Benzer Makaleler








KARADENİZ - BLACK SEA – ЧЕРНОЕ МОРЕ

Alan :   Filoloji; Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler

Dergi Türü :   Uluslararası

Metrikler
Makale : 1.013
Atıf : 1.986
KARADENİZ - BLACK SEA – ЧЕРНОЕ МОРЕ