Özet:

Kamusal mal ve hizmetlerin sunumu merkezi yönetim ile birlikte mahalli idareler tarafından gerçekleşmektedir. Merkezi yönetimin artan nüfus ve şehirleşme karşısında kamu hizmeti sunma hacmi artmıştır. Mahalli idarelerin kendi sınırları içerisinde yapacakları harcamalar ve bu harcamalar için gerekli olan kaynağı elde etmek için gelirler üzerindeki tasarruf etme yetkisinin mahalli idarelere devredilmesi mali yerelleşme kavramını ortaya çıkarmıştır. Artan kamu hizmetleri sebebiyle merkezi ve yerel yönetimler arasında hizmet paylaşımına ihtiyaç duyulmuştur. Bu hizmet paylaşımının bir gereği olarak gelir ve gider paylaşımı ön plana çıkmıştır. Bu paylaşımda hizmet sunumu önem kazanırken harcama ve gelir toplama yetkisinin belirli bir bölümü merkezi yönetimden yerel yönetime devredilmiştir. Bu devir yetkisi olan mali yerelleşme yönetimler arası görev ve harcama tahsisini, gelir ve kaynak paylaşımını, mali transferler ile borçlanmayı kapsamaktadır. Mali yerelleşmenin kamu gelir ve giderleri açısından önem kazanması sebebiyle mali yerelleşme çağlar boyunca düşünürler tarafından üzerinde çalışılan önemli bir konu olmuştur. Bu kapsamda meydana getirilen teoriler birinci ve ikinci kuşak teoriler olarak iki ana döneme ayrılmıştır. Bu iki dönemin önemli düşünürleri ve fikirleri çalışmamızda anlatılmıştır. Mali yerelleşme günümüzde önemini korumakta olduğundan çalışmada mali yerelleşmenin unsurları ve teorik yaklaşımları araştırma konusu yapılmış, unsurları değerlendirilirken teorisyenlerin mali yerelleşmeye ilişkin literatür katkıları üzerinde değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışma mali yerelleşmenin unsurların ile teorik altyapısını ortaya koyması açısından önem taşımaktadır. Çalışmada her bir düşünürün mali yerelleşmenin fikri temeline önemli katkılar yaptığı görülmüştür. Mali yerelleşmenin birinci kuşak ve ikinci kuşak teorilerinin ortak noktasının kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması olduğu ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: