Özet:

Denizcilik piyasasında arzın talebe olan tepkisindeki gecikmelerden dolayı büyük veya küçük sürekli konjonktürel dalgalanmalar gözlemlenmektedir. Bazı durumlarda gelirler gemi sahiplerine yaşam fırsatı vermeyecek kadar düşerken, bazı durumlarda onlara sıfırdan çok büyük kazançlara uzanma fırsatı sağlamaktadır. Tüm bu risklere rağmen denizcilik piyasası özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için çok önemlidir. Bu çalışmanın amacı İstanbul Navlun Endeksi’nde (ISTFIX) fiyat balonları oluşma olasılığına etki eden faktörleri tespit etmektir. Bu doğrultuda ilk olarak genelleştirilmiş eküs Augmented-Dickey-Fuller (GSADF) testi ile fiyat balonları tespit edilmiştir. GSADF testini takiben de balonların görüldüğü tarihlerden kukla değişken oluşturularak lojistik regresyon modeli kurulmuştur ve balon oluşumunu etkileyen faktörler tespit edilmeye çalışılmıştır. Veri seti 18.03.2011 ve 31.12.2017 tarihleri arasını kapsayan 354 gözlemden oluşmaktadır. Sonuçlara göre uzunlukları 6 ila 12 hafta arasında değişen 4 balon dönemi tespit edilmiştir. Lojistik regresyonda ise “avro” ve “yakıt fiyatı” değişkenlerinin balon oluşma olasılığını arttırdıkları ve “avro” değişkeninin marjinal etkisinin çok daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler: